Δημήτρης Πικιώνης, ο αρχιτέκτονας φιλόσοφος
Αρχιτεκτονική είναι η τέχνη του να ισορροπείς ανάμεσα στη φαντασία και τη λογική και να μπορείς να τα συνδυάζεις αυτά σε ένα κτίσμα, σε ένα υλικό δημιούργημα, χωρίς να παρεμποδίζεις την πρακτικότητα, αλλά επιτρέποντας και στην ομορφιά της φαντασίας να ταράξει για λίγο το συνηθισμένο, το καθημερινό, το προβλεπόμενο.
Ο Δημήτρης Πικιώνης είναι ο αρχιτέκτονας εκείνος που μπόρεσε μέσα από την τέχνη να εκφράσει τους φιλοσοφικούς του στοχασμούς, να βρει ένα καταφύγιο στην ανήσυχη δημιουργική του φύση, καθώς και να αλλάξει μία για πάντα με τις αρχιτεκτονικές του δημιουργίες περιοχές όπως η Φιλοθέη, ο Λυκαβηττός, ο λόφος Φιλοπάππου.
Το έργο του πολύπλευρο και αστείρευτα δημιουργικό, τον κατατάσσει στους μείζονες της Ελληνικής αρχιτεκτονικής. Με αστείρευτο ζωγραφικό, ποιητικό, αρχιτεκτονικό έργο, το οποίο αποτελεί μία σημαντική παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές καλλιτεχνών και δημιουργών.
Ο Δημήτρης Πικιώνης γεννήθηκε στις 26 Ιουνίου του 1887 και μεγάλωσε στον Πειραιά από γονείς με καταγωγή από τη Χίο. Μεγαλωμένος σε ένα περιβάλλον όπου οι τέχνες και η ζωγραφική κυριαρχούσαν, δε θα μπορούσε να μην κολλήσει και αυτός το "μικρόβιο". Το 1906, παράλληλα με τις σπουδές του στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών, θα γίνει ο πρώτος μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Το 1908 θα πάρει το δίπλωμα του πολιτικού μηχανικού, αλλά θα φύγει για το Μόναχο, για να ακολουθήσει σπουδές στο σχέδιο και τη γλυπτική. Θα διδαχθεί σχέδιο στο Παρίσι στην Académie de la grande Chaumière και δίπλα στον Λέον Σιφλό θα μάθει τους τρόπους να πετύχεις μία αρχιτεκτονική σύνθεση υψηλής αισθητικής και πρακτικής αξίας.
Το 1912, μέσα στην ταραγμένη περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, θα επιστρέψει στην Αθήνα και θα ξεκινήσει να υλοποιεί και να δίνει υπόσταση στις καλλιτεχνικές και αρχιτεκτονικές του ανησυχίες.
Ο Πικιώνης αντιμετωπίζει την Αρχιτεκτονική ως τέχνη, σε μία εποχή όπου πολλοί δημιουργοί επιθυμούν να την αντικαταστήσουν με την κτιριολογία, όπως γράφει και ο σπουδαίος Τσαρούχης.
Ο Πικιώνης προσεγγίζει με σεβασμό τη νεοελληνική παράδοση, μελετώντας την παραδοσιακή αρχιτεκτονική σπιτιών στην Αίγινα. Ο μοντερνισμός δεν υποχωρεί, αλλά σέβεται τις ρίζες της παράδοσης και ανακατεύεται αρμονικά με αυτές.
Ο ίδιος ως άνθρωπος και δημιουργός, βλέπει την αρχιτεκτονική ως ένα σύμβολο ανθρωπιστικών και υψηλών αισθητικών μηνυμάτων. Με μία ταυτόχρονη υπογράμμιση της αναγκαιότητας ότι η παράδοση και η εθνική μνήμη είναι το εφαλτήριο για να μπορέσουμε να κοιτάξουμε μπροστά.
Το Δημοτικό σχολείο στα Πευκάκια Λυκαβηττού και το Πειραματικό σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης φανερώνουν αυτή τη χαλαρή, σταδιακή αποδοχή της μοντέρνας αρχιτεκτονικής από τον ίδιο.
Το μεγαλύτερό του επίτευγμα, για εμένα, θα είναι όμως το ένα και μοναδικό Πάρκο Πικιώνη στη Φιλοθέη.
H Φιλοθέη, αυτή η αριστοκρατική περιοχή της Αθήνας που ξεχωρίζει για το φυσικό της περιβάλλον και την αρχιτεκτονική της, οφείλει στον Πικιώνη το γεγονός ότι έχει διαφοροποιηθεί τόσο όμορφα από το "κλεινόν άστυ".
Η παιδική χαρά Πικιώνη συμπυκνώνει την αρχιτεκτονική φιλοσοφία του Πικιώνη: όλες οι κουλτούρες είναι διαφορετικές, αλλά έχουν μία κοινή αρχή και η μία δεν μπορεί να αποδεσμευτεί απόλυτα από την άλλη.
Το πάρκο Πικιώνη με την παιδική χαρά που το κοσμεί, είναι το απαύγασμα της καλλιτεχνικής έμπνευσης του ίδιου, η οποία ανακατεύει τη μοντέρνα αρχιτεκτονική με τις επιρροές από την Ιαπωνία και την Ανατολίτικη φιλοσοφία. Το ανοιχτό μυαλό του Πικιώνη φαίνεται από το πώς επιτρέπει στον εαυτό του να πειραματιστεί με την ιαπωνική αρχιτεκτονική και να καταφέρει να προσθέσει και τη δική του έμπνευση.
Το πάρκο είναι σημείο αναφοράς όχι μόνο για την Αττική, αλλά για ολόκληρη την Ελλάδα. Πρόκειται για το αποκορύφωμα της αρχιτεκτονικής του ιδιοφυίας αλλά και της βαθιάς αγάπης που έτρεφε στα παιδιά.
O Πικιώνης άλλαξε την όψη της Αθήνας σε πολλές περιοχές. Η αρχιτεκτονική του ευστροφία και τόλμη, όπως και το ανοιχτό του μυαλό σε νέες τεχνοτροπίες, του επέτρεψαν να δημιουργήσει υψηλής αισθητικής έργα και να μείνει φάρος για όλες τις επόμενες γενεές.