Γυναίκα και κακοποίηση
- Αγγελική Τασούλα
- PLUS
Κάθε φορά που μια ακόμη τραγική αποκάλυψη κάποιας γυναίκας έρχεται στο φως της δημοσιότητας για την κακοποίηση που δέχτηκε, χύνεται πολύ μελάνι για να αποδείξουμε -αν θέλετε, να στηρίξουμε- το προφανές.
Επιχειρηματολογούμε πάνω σε κάτι που θα έπρεπε a priori να είναι αδιαμφισβήτητο. Καμιά κακοποίηση δεν μπορεί, δε γίνεται να δικαιολογείται.
Αλλά ας δούμε λίγο καθημερινά τι συμβαίνει γύρω μας για να καταλάβουμε τότε γιατί μια γυναίκα τόσο δύσκολα βρίσκει το θάρρος να μιλήσει.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ είπε ότι «η ελευθερία μιας γυναίκας δείχνει και την ελευθερία μιας κοινωνίας». Η δική μας κοινωνία είναι ελεύθερη, αλήθεια;
Η ελληνική κοινωνία προσπαθεί αλλά, δυστυχώς, το πατριαρχικό πρότυπο, ο άντρας που επειδή είναι άντρας και έχει ορμές, έχει ανάγκες, έχει νεύρα, προκλήθηκε, έχει αυτοδίκαια το δίκιο με το μέρος του, είναι βαθιά ριζωμένο σε τούτη την κοινωνία. Είναι στο dna των ανθρώπων και πολύ δύσκολα μπορούμε, ίσως, όσο απαισιόδοξο και να ακούγεται, να το αλλάξουμε.
Τα όποια βήματα γίνονται, γίνονται μετά από πολλή δύναμη και με πολύ κόπο ψυχικό των ανθρώπων που έχουν υποστεί παντός είδους κακοποίηση. Και ξέρουν αυτό που θα επακολουθήσει. Κριτική, αμφιβολία, καχυποψία συνθέτουν το παζλ της πάσης φύσεως γνώμης.
Σίγουρα οι φωνές στήριξης αποτελούν ελπιδοφόρο μήνυμα και όσο αυτές οι φωνές γίνονται περισσότερες και ενωμένες, τότε μπορούμε να ελπίζουμε στην αλλαγή.
Οι γυναίκες, τα θύματα αυτά, πρέπει να μας δείχνουν τον δρόμο.
Απ' την ώρα που γεννιέται ένα παιδί, έχουμε διαχωρισμό. «Είναι παιδί» λέγεται, εννοώντας αγόρι, ενώ η φράση «είναι κορίτσι» αναφέρεται με μια αίσθηση αδικίας προς τους μελλοντικούς γονείς.
Το κορίτσι, λοιπόν, στη συνείδησή μας δεν είναι παιδί. Είναι κορίτσι. Είναι κάτι το διαφορετικό.
Απ' τα σπλάχνα της μάνας λοιπόν, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Η οποία συνεχίζεται σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας.
Πόσες φορές περπατώντας στο δρόμο ο κακοποιητικός λόγος ανθρώπων, αντρών και γυναικών, προς άλλες γυναίκες, δεν γίνεται «πλυντήριο» τέτοιων συμπεριφορών μετέπειτα;
Η χυδαιότητα αυτή δεν είναι αθώα. Δεν γίνεται για «πείραγμα» απλά και ούτε πρέπει να εκλαμβάνεται έτσι απ' τον άνθρωπο που τη δέχεται.
Όχι, δεν είναι πείραγμα, ούτε επιβεβαίωση της ομορφιάς, της σεξουαλικότητας. Είναι μια πράξη «βιασμού» και αυτή. Λεκτικού.
Κακοποίηση λεκτική που λαμβάνει χώρα ακριβώς γιατί η κοινωνία έχει γεννήσει, έχει μεγαλώσει, έχει αναθρέψει, έχει δικαιολογήσει και συγκαλύψει τέτοιες συμπεριφορές εξαιτίας της τεστοστερόνης. Η αιτία ενός εγκλήματος να ορίζεται απ' τις ορμόνες ενός σώματος.
Όπου και αν στρέψεις το βλέμμα σου, η σεξιστική συμπεριφορά είναι παντού. Απ' τις διαφημίσεις στην τηλεόραση, στον έντυπο τύπο που μια γυναίκα όμορφη, ντυμένη με λιγοστά ρούχα διαφημίζει ό,τι μπορείς να φανταστείς. Ένας άντρας με καλογυμνασμένο σώμα σε προκαλεί να αγοράσεις, να καταναλώσεις.
Το σώμα δηλαδή έγινε μέσο προώθησης προϊόντων, στο βωμό του κέρδους. Εικόνες που αποτυπώνονται στη συνείδηση τόσο των ενήλικων αλλά και των παιδιών που ακόμα δεν έχουν συνειδητοποιήσει το σώμα τους, το φύλο τους.
Εφήβων που βρίσκονται σε μια περίοδο της ζωής τους μεταβατική και δύσκολη, πρώτα για τους ίδιους και ύστερα για την οικογένειά τους, γίνονται δέκτες τέτοιων μηνυμάτων.
Στον επαγγελματικό χώρο, δε, η εξέλιξη των γυναικών μπαίνει στο μικροσκόπιο των καχύποπτων και κομπλεξικών μυαλών που δεν δέχονται, που ο εγωισμός τους δεν τους επιτρέπει να δεχτούν και να αποδεχτούν ότι μια γυναίκα μπορεί (ναι, μπορεί!) να εξελιχθεί με τις γνώσεις της, τις σπουδές της, τις ικανότητές της, χωρίς να κάνει καμία έκπτωση στις προσωπικές της αξίες.
Στην οικογένεια μέσα η γυναίκα δεν νοείται να αρνηθεί στον άντρα της να κάνουν σεξ. Δε νοείται να είναι κουρασμένη ή απλά να μην έχει όρεξη. Αλλά ο έρωτας είναι μοίρασμα, ψυχικό δέσιμο, αγάπη και όχι μια απλή συζυγική υποχρέωση. Και αυτό είναι συχνό φαινόμενο και αποτελεί σαφέστατη κακοποίηση.
Άρα το δικαίωμα να ορίζει ένας άνθρωπος το σώμα του, τη διάθεσή του για ερωτική επαφή όπως και όποτε εκείνος θέλει, τίθεται σε καθημερινή αμφισβήτηση απ' τη μια και απ' την άλλη «τιμωρείται» γι’ αυτό του το δικαίωμα.
Η υποκρισία της κοινωνίας έρχεται να σου πει ότι «ναι, είσαι ελεύθερη» αλλά αυτή σου η ελευθερία, αν δεν είσαι καλό κορίτσι, σύμφωνα με τις επιταγές της, θα το «πληρώσεις» και το τίμημα θα είναι πολύ ακριβό.
Και θα ευθύνεσαι εσύ γιατί δεν ακολούθησες πιστά τις επιταγές της. Διότι δεν έγινες και συ ένα ακόμη θύμα σ αυτόν τον φαύλο, υποκριτικό κύκλο της κοινωνίας των υποκριτικών αξιών.
Αν μιλήσεις, πάλι θα φταις εσύ, γιατί εσύ κάτι πρέπει να έκανες και έφτασες τον θύτη σε αυτή την κατάσταση να σε χτυπήσει, να σε κακοποιήσει λεκτικά, να σε βιάσει. Αλλιώς δεν θα το έκανε. Δεν είχε λόγο να το κάνει. Δεν είναι τρελός.
Τον έφτασες στα όριά του. Στα όρια της ψυχραιμίας του, στα όρια της σεξουαλικής επιθυμίας του, και επειδή δεν μπορούσε να κάνει καμία λογική επεξεργασία της κατάστασης του, σου επιτέθηκε.
Ποιος άρρωστος εγωισμός, εξάλλου, θα δεχόταν το «όχι» σαν την ιδανική απάντηση; Σε ανθρώπους που η ψυχική και συναισθηματική τους ωριμότητα είναι ακόμα σε εμβρυακή κατάσταση, το «όχι» δεν υφίσταται.
Η υπεράσπιση του δικαιώματός σου είναι απλά μια γραμμή στο σύνταγμα της χώρας. Αυτοί έχουν το «δικαίωμα» να το πάρουν κατά το δοκούν.
Αντιστρέφει τούτη η κοινωνία την ευθύνη με λίγα λόγια. Και αυτή η αντιστροφή είναι άλλοθι για τέτοιες κακοποιητικές συμπεριφορές. Ας μη γίνουμε κι εμείς, λοιπόν, φορείς αυτής της αντιστροφής.
