Εργαλειοποίηση και πολιτική
Από τις πρωινές μέχρι τις βραδινές εκπομπές, πολιτικοί πιπιλίζουν την λέξη ‘εργαλειοποίηση’. Ένας ορισμός για την λέξη λέει: το να χρησιμοποιείς κάποιον ή κάτι ως εργαλείο, ως μέσο, για χρησιμοθηρικούς σκοπούς.
Χρησιμοποιούν λοιπόν οι πολιτικοί μας ιδέες/γεγονότα/καταστροφές ως εργαλεία προκειμένου να αναδείξουν την ανεπάρκεια των αντιπάλων τους στην διαχείριση κρίσεων, στην επιχειρηματολογία τους και στις πρακτικές τους. Με άλλα λόγια λένε μεταξύ τους ότι αφού δεν έχετε ‘ουσία’ στα λεγόμενα και στις πράξεις σας, σας απομένουν μόνο ‘τεχνάσματα’. Αναγνωρίζουν έτσι στον αντίπαλό τους αδυναμία να τους εκθέσουν. Την ίδια στιγμή αυτή η αδυναμία του ενός λογίζεται ως ‘δικαίωση’ του άλλου αφού αναδεικνύεται η αλλότρια και μάταιη χρήση του συγκεκριμένου κάθε φορά ’εργαλείου’ στην επιχειρηματολογία τους. Έτσι όμως η επιχειρηματολογία μένει στάσιμη σε μια ρητορική για το ‘μέσο’, το εργαλείο και δεν προχωρά σε κάτι πιο ουσιαστικό. Και γιατί να προχωρήσει; Οι συγκρουσιακές εντυπώσεις έγιναν και αυτές είναι που μετράνε στο πολιτικό χρηματιστήριο.
Διαβάζουμε για παράδειγμα: «Η αντιπολίτευση εκμεταλλεύεται τις αγωνίες των συγγενών, την ανάγκη της κοινωνίας για δικαιοσύνη για να επιβιώσει πολιτικά γιατί δεν έχει αφήγημα» ανέφερε ο κ. Μαρινάκης κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.’ Η αγωνία των συγγενών και η δικαιοσύνη παρουσιάζονται ως πρωταρχικά στοιχεία που η κυβέρνηση επιθυμεί να προστατεύσει και να υπηρετήσει. Τα στοιχεία αυτά τα προστατεύει από μια αντιπολίτευση που δεν ξέρει τι να πει (δεν έχει αφήγημα). Άρα η αντιπολίτευση δεν είναι ούτε ικανή, ούτε πρόθυμη να υπηρετήσει την αγωνία και την δικαιοσύνη. Και όχι μόνο δεν είναι ικανή, είναι και ανήθικη γιατί όλα όσα κάνει γίνονται στο όνομα της πολιτικής της επιβίωσης. Η αντιπολίτευση θέλει να επιβιώσει ενώ η κυβέρνηση δεν έχει τέτοιες ανησυχίες. Ας μας το εξηγήσει αυτό κάποιος! Και να μην είναι δημοσκόπος παρακαλώ!
Και βέβαια είδαμε και άλλων ειδών εργαλειοποίηση, όπως εργαλειοποίηση της γονεϊκότητας. Πόσες φορές δεν ακούσαμε από πολιτικούς και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό να επικαλούνται την ιδιότητα του γονέα ως επιχείρημα και διαπίστευμα των προθέσεών τους στο δυστύχημα των Τεμπών. Τώρα γιατί μόνο η δική τους γονεϊκότητα μπορεί να βοηθήσει και όχι των υπολοίπων, είναι άλλο θέμα! Τέλος, υπάρχει και η εργαλειοποίηση της… εργαλειοποίησης! Για παράδειγμα η φωνή των κυβερνητικών βουλευτών/υπουργών εξαντλείται στην ρητορική της εργαλειοποίησης από την αντιπολίτευση! Πέραν της εργαλειοποίησης, το χάος!
Πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι μια τέτοια προσέγγιση των γεγονότων/ιδεών/καταστροφών όμως; Πόσο βοηθά τους πολίτες να καταλάβουν τις θέσεις και απόψεις κομμάτων και πολιτικών; Καθόλου αποτελεσματική και καθόλα παραπλανητική. Θα έλεγα ότι αυτή η εργαλειοποίηση στην πολιτική αγγίζει τα όρια μιας μορφής ψυχολογικής χειραγώγησης (gaslighting). Αποφεύγεται η ουσία, αμφιβολίες σπέρνονται για τα γεγονότα, συναισθηματικές εντάσεις κυριαρχούν και έτσι δημιουργούν μια αντίληψη της πραγματικότητας ‘κομμένη και ραμμένη’ στα μέτρα του καθενός. Δεν έφταναν τα fake news, έχουμε και τα ‘εργαλειοποιημένα’ news τώρα!
Όταν υπάρχει αδυναμία και/ή σκοπιμότητα αποφυγής της ουσίας, η ρητορική της ‘εργαλειοποίησης’ ανθίζει, κουράζει αλλά ‘εκδικείται’ κιόλας. Το 2018 ζήσαμε μια άλλη τραγωδία, αυτή στο Μάτι. Άλλη κυβέρνηση, άλλη αντιπολίτευση αλλά και τότε η τραγωδία είχε γίνει ‘εργαλείο’ προς χρήση και ‘βρώση’…
