Η τρομοκρατία της… πολιτικοποίησης!
Με αφορμή ένα άρθρο στην εφημερίδα Guardian διαβάζουμε για μια νέα κοπέλα που στην αποφοίτησή της μίλησε για το Παλαιστινιακό. Μεταξύ των άλλων, αποδοκίμασε το πανεπιστήμιο για τις σχέσεις του με το Ισραήλ, ζήτησε από το κοινό να μην δίνουν χρήματα στο πανεπιστήμιο και να συνεχίσουν την πίεση ώστε να υπάρξει διαφάνεια στις συναλλαγές του πανεπιστημίου με το Ισραήλ. Κάποιοι επαίνεσαν την φοιτήτρια που πήρε θέση σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα ενώ κάποιοι άλλοι την κατηγόρησαν ότι πολιτικοποίησε την εκδήλωση της αποφοίτησης. Όταν μιλάμε, πολιτικοποιούμε; Και είναι κακό να μιλάμε για τα μεγάλα (και μικρά) κοινωνικά και πολιτικά θέματα; Για το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο μάλλον είναι αφού η φοιτήτρια που παρεμπιπτόντως θα της απονέμονταν και βραβείο αριστείας αποκλείστηκε από εκδηλώσεις που θα λαμβάνουν χώρο και θα χρηματοδοτούνται από το πανεπιστήμιο.
Πόσο ειρωνικό αν σκεφτεί κανείς ότι αυτή η δράση της φοιτήτριας αντανακλά δεξιότητες που της έμαθε η πανεπιστημιακή της εκπαίδευση. Δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη, η συμμετοχή της στα ‘κοινά’, η φροντίδα και προσοχή για τον ‘άλλον’ και για πράγματα που εκτείνονται πέραν του εαυτού της. Και την στιγμή που έκανε πράξη αυτά που μάθαινε, κατέστη και η ίδια ένα από ‘τα νέα’ της ημέρας. Πήρε θέση και μπράβο της. Πήρε θέση και πολιτικοποίησε την εκδήλωση. Τι σημαίνει όμως ‘πολιτικοποίησε’ την εκδήλωση; Και σε τι διαφέρει από το να παίρνει κάποιος θέση; Πότε και πού μπορεί κάποιος να παίρνει θέση; Και τι ακριβώς ‘πολιτικοποιεί’ ένα θέμα;
Η συζήτηση και υπεράσπιση θέσεων και ιδεών (π.χ. δημοκρατία, ελευθερία, δικαιοσύνη, κτλ.) είναι πάντα πολιτική πράξη. Πολιτική πράξη είναι αυτή που στην πιο στενή της σημασία δηλώνει ό,τι σχετίζεται με ‘τα της πόλης’. Με άλλα λόγια, πολιτική πράξη είναι καθετί που σχετίζεται και αφορά στις ζωές μας, στις κοινωνίες μας, στις σχέσεις μας με τους κοντινούς και μακρινούς ‘άλλους’. Το να είμαστε πολιτικοποιημένοι λοιπόν, σημαίνει ότι απλά ζούμε ακολουθώντας τις αξίες μας και τα πιστεύω μας. Είμαστε δηλαδή πιστοί στην ‘φύση’ μας. Έτσι, είτε το θέλουμε, είτε όχι, είτε μας αρέσει, είτε όχι, είμαστε σε μια συνεχή κατάσταση πολιτικοποίησης. Ο τρόπος που μιλάμε στους άλλους, ο τρόπος που σκεφτόμαστε για τους εαυτούς μας, η συμπεριφορά μας προς τον ‘άλλον’ δεν είναι ουδέτερες πράξεις, κενές από σημασίες, προκαταλήψεις, αξίες, κτλ.
Άρα ζητάμε από νέους ανθρώπους σαν την φοιτήτρια του άρθρου να κρατούν σε απόσταση τις ιδέες/αξίες τους και να τις αξιοποιούν σε συγκεκριμένες στιγμές; Τους λέμε ότι υπάρχει συγκεκριμένος τόπος και βαθμός όπου η πολιτικοποίηση γίνεται ανεκτή; Τους ‘τιμωρούμε’ όταν παίρνουν θέση σε ‘λάθος’ χρόνο και μέρος; Πόσο χώρο τους δίνουμε τελικά να ζήσουνε την ζωή τους με τους δικούς τους όρους; Όρους που θα αναθεωρήσουν μέσα από τα λάθη τους και τις επιτυχίες τους;
Χρειαζόμαστε ανθρώπους πολιτικοποιημένους, ανθρώπους που παίρνουν θέση, που ζούνε τις ζωές τους στην πράξη με βάση αυτά που πιστεύουν. Χρειαζόμαστε νέες και φρέσκιες προοπτικές. Και αυτές έρχονται συνήθως από τους νέους ανθρώπους. Ας μην τους αποθαρρύνουμε!