Για τους διορισμούς των αναπληρωτών
- Κώστας Ρώτας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Παλιότερα, μέχρι και την δεκαετία του 90 οι διορισμοί γίνονταν από την επετηρίδα. Όταν κάποιος αποφοιτούσε γραφόταν σε μία λίστα και περίμενε λίγα χρόνια για να διοριστεί.
Η επετηρίδα ήταν ένας καλός τρόπος για να γίνονται οι διορισμοί, είχε όμως την προϋπόθεση ότι οι αριθμός των αποφοίτων των καθηγητικών σχολών ήταν περίπου αυτός που είχε ανάγκη το εκπαιδευτικό σύστημα. Όταν αυξήθηκε ο αριθμός των εισακτέων στις πανεπιστημιακές σχολές δεν ήταν πλέον εφικτό όλοι οι απόφοιτοι να μπορούν να διοριστούν στα σχολεία. Για να έχει "δικαίωμα διορισμού" στο δημόσιο ο απόφοιτος μίας σχολής πρέπει ο αριθμός των φοιτητών που εισάγονται στην σχολή αυτή να καθορίζεται από τις ανάγκες θέσεων εργασίας του δημοσίου, αυτή είναι η αλήθεια. Από την στιγμή που αυτό έπαψε να ισχύει για τις καθηγητικές σχολές η επετηρίδα δεν είχε νόημα. Σε μερικές ειδικότητες ο χρόνος αναμονής είχε φτάσει πάνω από δεκαπέντε χρόνια.
Για αυτόν τον λόγο στο τέλος της δεκαετίας του 90 εφαρμόστηκε ο "νόμος Αρσένη". Ο νόμος αυτός έλεγε ότι αφού δεν μπορούν να διορίζονται όλοι, πρέπει να επιλέγονται οι διοριστέοι μέσω διαγωνισμού ΑΣΕΠ. Όμως αυτή η αλλαγή ήταν άδικη για αυτούς που περίμεναν χρόνια να διοριστούν με την επετηρίδα και ήταν κοντά η σειρά τους να διοριστούν όταν ήρθε ο νόμος. Υπήρξαν αντιδράσεις και έτσι ο νόμος Αρσένη προέβλεπε μία μεταβατική περίοδο 5 ετών όπου οι διορισμοί θα γίνονταν κατά 75% μέσω ΑΣΕΠ και κατά 25% από τον πίνακα τον αναπληρωτών.
Αυτό δεν τηρήθηκε. Πέραν της πενταετίας υπήρξαν τροποποιήσεις που κάθε φορά καθόριζαν το ποσοστό αυτών που διορίζονταν εκτός ΑΣΕΠ. Οι αναπληρωτές που αποκτούσαν προϋπηρεσία ασκούσαν πιέσεις ώστε οι διορισμοί να γίνονται από τους πίνακές τους. Τις ίδιες πιέσεις ασκούσαν και αυτοί που μεσολαβούσαν στο να βοηθούν τους αναπληρωτές να αποκτούν προϋπηρεσία, να κανονίζουν τις τοποθετήσεις, τις αποσπάσεις τους κλπ.
Πλέον οι καθηγητές που δουλεύουν σαν αναπληρωτές (πλήρους ή μειωμένου ωραρίου) δεν θεωρούν το να είσαι αναπληρωτής μία κανονική δουλειά. Το κάνουν με σκοπό να μαζέψουν μόρια, το βλέπουν σαν μία μεταβατική κατάσταση μέχρι τον διορισμό. Και για αυτόν τον λόγο δέχονται να υπομένουν πολλά.
Οι προϊστάμενοι και οι διευθυντές των σχολείων και άλλοι είχαν δυνατότητα να δίνουν μερικά δίωρα εργασίας σε δικούς τους ανθρώπους που είχαν τελειώσει μία καθηγητική σχολή, ώστε να αρχίσουν να μαζεύουν προϋπηρεσία. Στα πρώτα έτη λίγες ώρες την εβδομάδα, στα επόμενα περισσότερες. Χρόνο με τον χρόνο μαζεύαν μόρια, μετακομίζανε κάθε χρονιά σε άλλο μέρος χωρίς να τους αρέσει αυτή η ζωή, μένανε μακριά από τους δικούς τους, δεν περνάγανε καλά.
Θα ήτανε πιο σωστό να το είχε ξεκαθαρίσει κάποιος από την αρχή και ότι ο μόνος τρόπος ήταν ο ΑΣΕΠ, όπως προέβλεπε αρχικά ο νόμος Αρσένη, έτσι και αλλιώς οι περισσότεροι από αυτούς δεν διορίστηκαν.
Ο αναπληρωτής είναι απαραίτητος στην εκπαίδευση γιατί κάθε χρονιά προκύπτουν κενά που δεν γίνεται να αναπληρωθούν από μόνιμους καθηγητές. Αναγκαστικά θα έχει μεγαλύτερη εργασιακή ανασφάλεια από τον μόνιμο και δεν θα έχει και σταθερή θέση. Αυτά τα μειονεκτήματα της δουλειάς έπρεπε να αναπληρώνονται με καλύτερες απολαβές. Ο αναπληρωτής πληρώνεται με τον ίδιο μισθό του αντίστοιχου μόνιμου (και ο "μειωμένου ωραρίου αναπληρωτής" παίρνει το αντίστοιχο κλάσμα του μισθού που του αντιστοιχεί). Είναι άδικο γιατί στην δουλειά του έχει πολλά μείον σε σχέση με τον μόνιμο, θα έπρεπε να παίρνει πολύ καλύτερο μισθό από τον μόνιμο για τις ίδιες ώρες. Αλλά ο αναπληρωτής έχει μάθει να πληρώνεται όχι με μισθό αλλά με μόρια διορισμού. Δεν διεκδικεί καλύτερες απολαβές και καλύτερες συνθήκες, διεκδικεί μόνο τον διορισμό.
Πριν από μερικά χρόνια, κατά την διάρκεια της κρίσης κάποιος είχε προτείνει να δουλεύουν εθελοντικά όσοι καθηγητές επιθυμούν στα σχολεία προκειμένου να καλυφθούν τα κενά, χωρίς μισθό αλλά να παίρνουν μόρια που θα τους βοηθήσουν να διοριστούνε. Και τότε, όλοι στην εκπαίδευση πέσανε να τον φάνε, τον κατηγορήσαν ότι αυτή η πρόταση είναι απαράδεκτη και ότι εκμεταλλεύεται τους ανέργους. Σωστό, μόνο που το ίδιο γίνεται και με τους αναπληρωτές, ειδικά με αυτούς του μειωμένου ωραρίου (λέγονταν ωρομίσθιοι παλιότερα) που ταξιδεύαν και ζούσαν στην άλλη άκρη της Ελλάδας για 300 ευρώ. Και αυτοί πληρώνανε για να δουλεύουν, αγοράζαν προϋπηρεσία στην ουσία.
Σχετικό με αυτά είναι και το πρόβλημα που ανακύπτει κατά περιόδου με τους καθηγητές που στέλνονται σε τουριστικά μέρη όπου τα νοίκια είναι πανάκριβα. Παραπονιούνται οι αναπληρωτές ότι ο μισθός δεν φτάνει γιατί η ζωή εκεί είναι πανάκριβη. Κακώς δέχονται να πηγαίνουν οπουδήποτε. Τουλάχιστον στα μεγάλα νησιά και στα μεγάλα τουριστικά μέρη όπως η Κέρκυρα, η Κεφαλλονιά, η Ρόδος, τα Χανιά, η ζήτηση θα μπορούσε άνετα να καλυφθεί από τους ντόπιους απόφοιτους, γιατί να πηγαίνουν καθηγητές από αλλού και να ταλαιπωρούνται; Είναι και αυτό μία συνέπεια του ότι έχει ταυτιστεί η δουλειά του αναπληρωτή με το κυνήγι του διορισμού.
Ας είναι ξεκάθαρο σε αυτούς που σπουδάζουν σε καθηγητικές σχολές και στους απόφοιτους ότι θα δουλέψουν σε σχολείο ελάχιστοι από αυτούς.
