Δωρεάν παιδεία και ιδιαίτερα
- Κώστας Ρώτας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Γίνονται πράγματα στην εκπαίδευση που όλοι τα βλέπουν ότι είναι λάθος. Συμβαίνει όμως όλοι να βολεύονται με αυτό το λάθος, ο καθένας με τον τρόπο του για τους δικούς του λόγους. Το λάθος γίνεται κανονικότητα και τελικά κανένας δεν θέλει να το αλλάξει. Δεν θέλει ούτε καν να το συζητήσει.
Ένα ενοχλητικό φαινόμενο είναι τα ιδιαίτερα που κάνουν οι καθηγητές στους ίδιους τους μαθητές που έχουν και στο σχολείο. Κάποιοι καθηγητές το κάνουν από οικονομική ανάγκη, κάποιοι βρήκαν έναν τρόπο πλουτισμού, βγάζουν τον μισθό του δημοσίου υπαλλήλου επί δύο και επί τρία, και βάλε.
Οι συνέπειες είναι να δημιουργούνται ανισότητες μεταξύ των μαθητών γιατί όσο και να θέλει ο καθηγητής δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το ίδιο τους μαθητές που τους κάνει ιδιαίτερα με τους υπολοίπους. Και υπάρχουν και περιπτώσεις που ο λόγος που κάνουν ιδιαίτερα είναι ακριβώς αυτός, η "ευνοϊκή μεταχείριση" είναι μέσα στην συμφωνία χωρίς αυτό να λέγεται. Χάνεται η ειλικρίνεια στην σχολική κοινότητα. Ο καθηγητής που το κάνει "κρύβεται" από τους μαθητές του γιατί είναι παράνομο, οι μαθητές που το κάνουν το κρατούν μυστικό από τους συμμαθητές τους. Παιχνίδια παίζονται κάτω από το τραπέζι. Στο σχολείο μαθαίνουν ότι οι νόμοι υπάρχουν για να καταπατούνται, και εκεί το χρήμα χαλάει τις σχέσεις.
Ο καθηγητής, που είναι εξουσία αναγκαστικά λόγω επαγγέλματος, κάνει κατάχρηση της θέσης του, την εκμεταλλεύεται οικονομικά. Ο μαθητής είναι στη θέση του αδύνατου, μερικές φορές εκβιάζεται έμμεσα. Μαθαίνει και αυτός στις υπόγειες συναλλαγές.
Όλοι δείχνουν ανοχή στο φαινόμενο σε σημείο που αυτό έχει αποενοχοποιηθεί παρότι είναι κάτι τόσο αρνητικό. Καταδικάζεται από τους εκπροσώπους των καθηγητών μόνο επιφανειακά, κάποιες φορές λένε ότι για αυτό φταίνε οι χαμηλοί μισθοί και οι κρατικές πολιτικές, αφαιρώντας εντελώς την ευθύνη από τον καθηγητή. Το ίδιο έχουν κάνει και οι πολιτικοί. Υπάρχουν και άλλα συμφέροντα πίσω από αυτήν την στάση, δεν είναι μόνο τα λεφτά. Είναι και ψήφοι, είναι το να μην θίγουμε καταστάσεις, το να είμαστε αρεστοί στους πολλούς.
Πολλοί καθηγητές δεν κάνουν ιδιαίτερα, ειδικά στους δικούς τους μαθητές η πλειοψηφία δεν κάνει. Είτε επειδή δεν το θεωρούν σωστό, είτε επειδή δεν μπορούν (δεν κάνουν όλες οι ειδικότητες ιδιαίτερα). Αλλά και αυτοί, ενώ δεν συμφωνούν δεν το καταγγέλλουν ως φαινόμενο (όχι να καταγγείλουν τους συναδέλφους τους, αυτό δεν γίνεται, να το καταγγείλουν ως φαινόμενο). Υπάρχει αδιαφορία για τα "κοινά" του σχολείου, ο καθένας να κοιτάζει την δουλίτσα του, και υπάρχει και μία κακώς εννοούμενη "συναδελφική αλληλεγγύη".
Οι μαθητές και κυρίως οι γονείς είναι και αυτοί μέρος του προβλήματος. Συχνά οι γονείς είναι αυτοί που ζητούν από τους καθηγητές να τους κάνουν μαθήματα, νομίζοντας ότι έτσι κάνουν κάτι καλό για παιδί τους.
Οι μαθητές κάνουν κριτική για διάφορα θέματα στους καθηγητές. Μάλιστα συμβαίνει και σε καταλήψεις, οι μαθητές θρασύτατα, μεταξύ των αιτημάτων που προβάλουν να συμπεριλαμβάνουν και κατηγορίες για συγκεκριμένους καθηγητές του σχολείου. Καταλήψεις που να κατηγορούν τους καθηγητές που κάνουν ιδιαίτερα πάντως δεν γίνονται. Για την ιδιωτικοποίηση της παιδείας και τις ανισότητες και την εκμετάλλευση λένε πολλά, αλλά για αυτό που το έχουν μπροστά στα μάτια τους και το ζούνε όχι. Έχει να κάνει με τον τρόπο που γίνονται οι καταλήψεις και με τον τρόπο που καθορίζονται τα αιτήματα των καταλήψεων.
Μέσα σε αυτό το μπάχαλο του ελληνικού σχολείου υπάρχουν κάποιοι που η στάση τους έχει ενδιαφέρον. Υπάρχουν μαθητές που τους προτείνεται να κάνουν ιδιαίτερα με τους καθηγητές τους αλλά αυτοί αρνούνται. Έχουν την οικονομική δυνατότητα, τους το προτείνουν είτε οι καθηγητές είτε οι γονείς τους, αλλά αυτοί δεν θέλουν. Βλέπουν ένα σύστημα εκμετάλλευσης και υποκρισίας στο οποίο όλοι λίγο πολύ συμμετέχουν, αλλά αυτοί θέλουν με την μικρή δύναμη που έχουν να μείνουν απ' έξω. Δεν είναι δικά τους τα λεφτά, όμως δεν θέλουν να τα δίνουν στον έξυπνο που έστησε το μαγαζάκι του μέσα στο δημόσιο σχολείο.
Κατά τα άλλα ισχύει και εδώ ότι το σχολείο για τους μαθητές είναι ο προθάλαμος της ελληνικής κοινωνίας. Αυτά που βλέπεις εκεί, είναι αυτά που θα δεις αργότερα παραέξω.
