Εκείνα τα κείμενα της ΕΛΜΕ
- Κώστας Ρώτας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Στις εκλογές για τα μέλη της ΕΛΜΕ που γίνονταν στο νησί, επικρατούσε πάντα η ίδια παράταξη. Αριστεροί με έντονη κομματική και συνδικαλιστική δραστηριότητα. Συνελεύσεις, ομιλίες στα σχολεία σε συλλόγους καθηγητών, πορείες, επαφή με τους μαθητές, θέσεις για τις καταλήψεις, παντού ανακατεύονταν σε όλα.
Η δραστηριότητά τους μεταξύ των άλλων περιελάμβανε και συγγραφή κειμένων από τον βασικό εκπρόσωπο του σωματείου, συμπαθής και κοινωνικός τύπος, όπως και τα άλλα μέλη του σωματείου. Τα κείμενα δημοσιεύονταν σε τοπικά και εκπαιδευτικά sites και στέλνονταν με email και στα σχολεία, και μάλιστα συστήναν και στους καθηγητές του σχολείου να τα αναρτούν στον πίνακα ανακοινώσεων.
Αν θέλει κανείς να μάθει για κάποιον, τι πιστεύει, ή πως τελοσπάντων είναι πετυχημένος και κερδίζει τις εκλογές, αναζητά τα κείμενά του. Η παραγωγή κειμένων ήταν μεγάλη και καταπιανόταν με ό,τι θέμα μπορούσε κανείς να βρει που αφορούσε την εκπαίδευση και την τοπική κοινωνία: Νέοι νόμοι για την εκπαίδευση, για τον σχολικό εκφοβισμό, για τα οικονομικά των σχολείων, για την έρευνα επιστημόνων σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στα σχολεία, για την αξιολόγηση, για τις διερευνητικές εργασίες, αλλά και θέματα άσχετα με την εκπαίδευση, για τις ανεμογεννήτριες, θέματα του δήμου, καβγάδες της μικρής τοπικής κοινωνίας, και ένα σωρό άλλα.
Το πρόβλημα όμως ήταν στην ποιότητα των κειμένων. Γιατί δεν γίνεται αμέσως, ότι συμβαίνει, να έχει κανείς άποψη για όλα. Αν διάβαζε κανείς τα κείμενα είχαν χοντρές ανακρίβειες, αντιφάσεις, στοιχεία που άνετα θα τα χαρακτήριζε κάποιος "ψεκασμένα". Οποιαδήποτε πληροφορία βρίσκαν στο internet την υιοθετούσαν και βγάζαν εύκολα συμπεράσματα.
Συσχέτιζαν αυτά που λέγονταν για τον σχολικό εκφοβισμό και για την συμπεριφορά των μαθητών, από τον σύμβουλο και από άλλους που ασχολιόντουσαν με τα παιδαγωγικά των σχολείων, με "βιοθεωρίες που νομιμοποιούνε τον ρατσισμό". Ήταν εναντίον της ανακύκλωσης στα σχολεία γιατί γινόταν από ιδιώτες (λες και τους υπολογιστές, τους πίνακες τα χαρτικά τις κιμωλίες και το πετρέλαιο για να ζεσταθούμε, δεν το φέρναν ιδιώτες). Τα project που εισήγαγε το υπουργείο στην εκπαίδευση ήταν "των μονοπωλίων" και "ενισχύαν τους ταξικούς φραγμούς". Για ό,τι καινούργιο γινότανε στην εκπαίδευση, το σωματείο έλεγε ότι αυτό προσπαθούσε υπογείως να περάσει την αξιολόγηση.
Ο συγγραφέας των κειμένων αυτών ήταν ανοιχτός τύπος. Αν κανείς επιχειρούσε να του μιλήσει αυτός άκουγε. Αν έλεγες ότι αυτό και αυτό που έγραψες δεν είναι σωστό για αυτόν και για αυτόν τον λόγο, δεν είχε πρόβλημα αμέσως να αλλάξει θέση (θέση που έτσι και αλλιώς είχε υιοθετήσει αβασάνιστα). Δεν επέμενε και δεν είχε καμία διάθεση να υπερασπιστεί τις θέσεις του. Το μόνο που δεν θα παραδεχόταν είναι κάτι που ερχόταν σε ευθεία αντίθεση με την γραμμή του κόμματος, αλλά και εκεί έβρισκε τρόπο να τα μπαλώσει, είχε και την ικανότητα να υποστηρίζει κάτι αλλά και το αντίθετό του.
Με λίγα λόγια ήταν τύπος που έγραφε πολλά αλλά δεν τα έψαχνε και πολύ αυτά που έγραφε.
Υπήρχαν στο σωματείο και αυτοί που λέγαν ότι δεν πρέπει να διαφωνούμε δημόσια με τις θέσεις του σωματείου γιατί έτσι το εκθέτουμε. Και ότι αφού ψηφίζουμε πρέπει να αποδεχόμαστε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και να μην διαφωνούμε ό,τι και να λένε αυτοί (μπερδεύαν τις πρακτικές του κόμματος με την λειτουργία του σωματείου). Καμιά φορά, όταν κάποιος είχε αντιρρήσεις σε αυτά που έλεγε το σωματείο, δεν του απαντούσαν στις αντιρρήσεις αλλά τους ήταν αρκετό να πουν ότι αυτός που τα λέει αυτά είναι φιλελεύθερος ή νεοφιλελεύθερος ή κάτι άλλο ή του κολλούσαν μία κομματική ταμπέλα, λέγαν "ναι αλλά αυτός ανήκει στο τάδε κόμμα", πράγμα που μπορεί να ήταν και ψέμα. Δεν απαντούσαν στα επιχειρήματα, ακύρωναν αυτόν που τα έλεγε με χαρακτηρισμούς ή ταμπέλες. Αφού είναι "τέτοιος", δεν έχει σημασία τι λέει και δεν ασχολούμαστε μαζί του.
Πάντως ό,τι άλλο ήθελες άκουγες από αυτούς εκτός από το να υποστήριζαν με επιχειρήματα τις θέσεις τους.
* * *
Παρ' όλα αυτά, αυτά τα κείμενα παίζαν τον ρόλο τους στη καθηγητική κοινότητα του νησιού. Οι καθηγητές στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν διαβάζαν αυτά τα κείμενα, ούτε ασχολιόντουσαν με το τι έλεγε το σωματείο. Πολύ λίγοι τα διαβάζαν "διαγώνια", τους ρίχναν μία ματιά.
Είχαν μια γενική εντύπωση ότι εξέφραζαν κάτι το αριστερό (άρα καλό) και ότι καλό είναι να έχουμε ένα μαχητικό - επαναστατικό σωματείο, ας μην συμφωνούνε ιδεολογικά με αυτό (οι πολλοί δεν ήταν "κομουνιστές"). Θεωρούσαν όμως ότι όπως λειτουργούν τα πράγματα καλό είναι στην συγκεκριμένη θέση να υπάρχει κάποιος που να είναι λίγο επαναστάτης.
Εκ' πρώτης όψεως αυτή η σκέψη δεν φαίνεται λάθος, ας δούμε όμως που καταλήγει όλο αυτό. Από την μια έχουμε τους καθηγητές που δεν διαβάζουν και δεν πολυαναλύουν τα πράγματα και θέλουν να εκπροσωπούνται από κάποιον με αριστερές, επαναστατικές ιδέες. Από την άλλη οι συνδικαλιστές "καθοδηγούνται" από τους ψηφοφόρους να έχουν μία ρητορική προς αυτούς που να ικανοποιεί την απαίτησή τους για αριστερές - κομουνιστικές - επαναστατικές θέσεις. Έτσι τα κείμενα για να επιτελέσουν τον ρόλο τους πρέπει να βγάζουν κάτι το επαναστατικό προς τα έξω, να δίνουν την εντύπωση ότι κάτι το βαθύ, το "ψαγμένο" περιέχουν. Δεν χρειάζεται να έχουν πραγματικό περιεχόμενο, έχουν την περίεργη ιδιαιτερότητα να απευθύνονται όχι στους λίγους που διαβάζουν αλλά στους πολλούς που δεν διαβάζουν. Οι εκλογές κερδίζονται από τους ψήφους των πολλών, όχι των λίγων.
Κι όμως υπήρχαν προβλήματα και κάποιος έπρεπε να ασχοληθεί με αυτά.
Κάπως έτσι λειτουργούσαν τα συνδικαλιστικά και πολιτικά πράγματα στην εκπαιδευτική κοινότητα στο νησί.
* * *
Η περιγραφή που έγινε πιο πάνω δείχνει ότι αδικείται η εκπαιδευτική κοινότητα γιατί έχει μορφωμένα αξιόλογα άτομα και δεν μπορεί η εκπροσώπησή της να βγάζει τέτοια εικόνα προς τα έξω. Η περιγραφή αυτή όμως αδικεί και την αριστερά, γιατί μπορεί και καλύτερα. Δεν μπορεί η αριστερά να είναι ένα άδειο κέλυφος που προς τα έξω δίνει την εντύπωση ότι έχει κάτι το προοδευτικό - επαναστατικό και μέσα να είναι κούφια.
Ξεφεύγοντας από την μικρή καθηγητική κοινότητα του νησιού και κοιτώντας την μεγάλη εικόνα, την πολιτική σκηνή στο σύνολο της κοινωνίας, σε κρατικό - εθνικό επίπεδο, μπορεί να δει κανείς μία αναλογία.
Η μεγάλη μάζα που υιοθετεί έναν καταναλωτικό τρόπο ζωής, ζει με τα αγαθά του καπιταλισμού, αλλά θέλει που και που να ακούει έναν λόγο κάπως επαναστατικό, που υποτίθεται ότι λύνει τα υπαρκτά ή υποθετικά της προβλήματα.
Από την άλλη οι πολιτικοί και τα κόμματα προσαρμόζονται στους ψηφοφόρους τους, όπως οι πωλητές στους πελάτες τους, τους δίνουν την δήθεν επανάσταση που θέλουν. Μία ρητορική, ενάντια στους ισχυρούς του κόσμου και στο σύστημα, που όμως είναι σκέτη ρητορική, όχι πράγματα που μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη και να δώσουν λύσεις.
Υπάρχουν και οι αριστεροί που τα κοιτούν όλα αυτά, έκπληκτοι, έχοντας μόνο απορίες.