Το πρόβλημα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα φροντιστήρια και η αξιολόγηση PISA
- Κώστας Ρώτας
- ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΑΣ
Ειπώθηκαν δύο φράσεις σχετικά με τους μαθητές στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση:
«στο λύκειο οι μαθητές θα πρέπει τουλάχιστον να μαθαίνουν αγγλικά»,
«ο έφηβος δεν έχει χρόνο να ερωτευθεί».
Η πρώτη φράση λέει ότι το μάθημα στο σχολείο δεν είναι επαρκές. Η δεύτερη εννοεί ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στο λύκειο, με το μάθημα συν τα φροντιστήρια που σχεδόν όλοι κάνουν, δεν αφήνει στα παιδιά ελεύθερο χρόνο.
Στο σχολείο ο μαθητής κάνει μάθημα 6 με 7 ώρες την ημέρα, υπερβολικά πολύ για τέτοιου είδους μάθημα. Κατά κανόνα κάνει και έξτρα μαθήματα σε φροντιστήρια ή σε ιδιαίτερα, με αποτέλεσμα να φτάνει έως και δέκα ώρες μάθημα την ημέρα. Και χρειάζεται και χρόνο για να διαβάσει για όλα αυτά. Αυτή είναι η περιγραφή της σχολικής ζωής του μαθητή.
Το πρόβλημα είναι ότι η δημόσια παιδεία και η ιδιωτική παραπαιδεία κάνουν το ίδιο πράγμα δύο φορές, κοστίζουν τα διπλά, και τελικά είναι εις βάρος του μαθητή.
Τί λένε οι καθηγητές για αυτό;
Υπάρχει το διεθνές πρόγραμμα PISA για την αξιολόγηση των μαθητών. Το πρόγραμμα αυτό κατατάσσει την Ελλάδα μεταξύ άλλων χωρών ως προς την επιτυχία των μαθητών στις εξετάσεις. Η κατάταξη δείχνει ότι η Ελλάδα είναι αρκετά κάτω από τον Μ.Ο. των χωρών που συμμετέχουν. Οι καθηγητές δεν δέχονται την αξιολόγηση που κάνει το PISA, αναπτύσσοντας μία επιχειρηματολογία για τις μεθόδους του PISA. Μπορείτε να βρείτε πολλές σχετικές δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο.
Άσχετα από το τι λέει το PISA όμως, το πρόβλημα είναι το γεγονός ότι ο γονιός χρειάζεται να πληρώνει στην Ελλάδα για την εκπαίδευση των παιδιών του. Το ότι ο μαθητής δεν μαθαίνει επαρκώς τα αγγλικά στο σχολείο δεν το λέει το PISA αλλά ο γονιός που πληρώνει για επιπλέον μαθήματα. Αντίθετα σε χώρες που είναι ψηλά στην αξιολόγηση PISA το μάθημα του σχολείου επαρκεί και δεν υπάρχουν φροντιστήρια και παραπαιδεία.
Οι καθηγητές φαίνεται να αρνούνται ότι υπάρχει πρόβλημα με την επίδοση των μαθητών. Υπάρχει ο φόβος ότι αλλαγές που επιδιώκουν την βελτίωση του επιπέδου διδασκαλίας, όπως το εννοεί το PISA ή κάποιος άλλος, μπορεί να είναι εις βάρος των εργασιακών τους.
Είναι πρόβλημα ότι οι καθηγητές εκφράζονται μόνο μέσω των συνδικαλιστών τους, τουλάχιστον αυτό βγαίνει προς τα έξω. Ο συνδικαλιστής όμως είναι εκλεγμένος από τους καθηγητές για να τους εκπροσωπεί στα θέματα που αφορούν τα εργασιακά τους. Μιλά για το συμφέρων των καθηγητών, όχι για τους μαθητές ή για την κοινωνία γενικότερα. Στην αντιπαράθεση με το υπουργείο, υποτίθεται παίρνει την θέση του «λαού» έναντι της πολιτικής εξουσίας. Όμως τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, τα συμφέροντα των καθηγητών μπορεί να είναι στενού συντεχνιακού χαρακτήρα και να μην ταυτίζονται με το «κοινό καλό». Σε μία αντιπαράθεση υπουργείου - συνδικαλιστών ποιος μιλά για τα συμφέροντα των παιδιών;
Η αύξηση του ωραρίου διδασκαλίας στο σχολείο ευνοεί τα συντεχνιακά συμφέροντα των καθηγητών, ακόμα και αν δεν είναι επωφελής για τους μαθητές. Ο μέσος καθηγητής δέχεται ότι το εφτάωρο είναι υπερβολικό για τον μαθητή. Μάλιστα λέει ότι αυτό είναι και μία από τις βασικές αιτίες για το χάος που επικρατεί στις σχολικές αίθουσες. Δεν βγαίνει αυτό όμως προς τα έξω. Ο συνδικαλιστής δεν βλέπει το συμφέρον του μαθητή αλλά του καθηγητή - αυτή είναι η δουλειά του. Το «πρώτα ο μαθητής» για τον συνδικαλιστή δεν ισχύει.
Στον κόσμο της πολιτικής, μέρος του οποίου είναι και οι συνδικαλιστές, υπάρχουν πολλών ειδών συμφέροντα. Διορισμοί, πελατειακές σχέσεις, πολιτικές που ευνοούν την μία ή την άλλη ομάδα, κομματικά παιχνίδια, ψηφοθηρία, εκλογικές προσδοκίες. Πολλών ειδών πολιτικές σκοπιμότητες από όλους, πολιτικούς και συνδικαλιστές. Αυτά επηρεάζουν τις αποφάσεις, είναι δύσκολο μέσα σε όλα αυτά να επικρατήσει το πώς θα κάνουμε το σχολείο πιο ανθρώπινο για τον μαθητή.
Εκτός από τους καθηγητές υπάρχουν και τα νοικοκυριά που επιβαρύνονται με τα έξοδα για τα φροντιστήρια. Και οι γονείς στα νοικοκυριά ζητούν αυξήσεις στα εισοδήματά τους ώστε να μπορούν αν αντεπεξέλθουν. Δεν ζητούν από το κράτος να αλλάξει τα σχολεία ώστε να μην χρειάζονται λεφτά για φροντιστήρια, αλλά ζητούν να μπορούν να πληρώνουν για τα φροντιστήρια αυτά. Το πρώτο θα ήταν πολύ καλύτερο από το δεύτερο για πολλούς λόγους, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο και απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Επικρατεί το να ζητά ο καθένας λεφτά και να λύνει το πρόβλημα μόνος του, αντί να φτιαχτεί κάτι που να είναι δημόσιο και να δουλεύει για όλους.
