«Τα μέτρα του μνημονίου είναι εισηγήσεις της κυβέρνησης»
- tempo team
- ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΑΣ
Στην αποκάλυψη ότι τα μέτρα του μνημονίου είναι εισηγήσεις της ελληνικής κυβέρνησης και δεν επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, όπως υποστηρίζουν με πάθος τα «παπαγαλάκια», προχώρησε ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παναγιώτης Ρουμελιώτης.
Παράλληλα, όπως είπε ο ίδιος, μετά την υλοποίηση των όρων του μνημονίου, το ΔΝΤ θα μας ελέγχει κάθε χρόνο και δεν πρόκειται να φύγει ποτέ από τη χώρα μας (!), ενώ επίσης έκανε γνωστό ότι η συζήτηση που γίνεται στην Ε.Ε. αφορά την επιμήκυνση αποπληρωμής όχι μόνο του δανείου των 110 δισ. ευρώ, αλλά του συνόλου του ελληνικού χρέους.
Παρακάτω διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», αναλυτικά:
Στην Ε.Ε. συζητείται μια συνολική λύση για το πρόβλημα χρέους στην ευρωζώνη. Παράλληλα, συζητείται η αυστηρή τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων από τα κράτη μέλη. Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία αποκτά τον δημοσιονομικό έλεγχο στην Ε.Ε.
Η Γερμανία είναι μια μεγάλη και ισχυρή οικονομία. Επίσης έχει μια ιστορία και ιδιαιτερότητα όσον αφορά στην άσκηση νομισματικής, δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής. Επομένως, είναι φυσικό να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στα οικονομικά και τα δημοσιονομικά της Ε.Ε. και οι προτάσεις της να έχουν ειδικό βάρος. Η Γερμανία, ως η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της ευρωζώνης, καλείται να συνεισφέρει ανάλογα με το οικονομικό της μέγεθος στις λύσεις που επιλέγονται. Ως εκ τούτου, έχει κάθε συμφέρον να προστατέψει τα οικονομικά της συμφέροντα ταυτόχρονα με την επιδίωξη να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στην ευρωζώνη.
Η δημοσιονομική αυστηρότητα είναι ο σωστός τρόπος; Δεν χρειάζονται παράλληλα και μέτρα σύγκλισης των οικονομιών μέσω της μεταφοράς πόρων, ώστε να μην δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα στην περιφέρεια;
Εδώ είναι η καρδιά του προβλήματος. Από τη στιγμή που θα υπάρξουν πιο αυστηροί δημοσιονομικοί όροι και θα κατοχυρωθούν ίσως και συνταγματικά στις διάφορες χώρες της ευρωζώνης, είναι φυσικό να ανοίξει η συζήτηση για την επάρκεια ή μη των πόρων και των μηχανισμών προκειμένου να αντιμετωπίζονται οι «ασύμμετρες διαταραχές» όπως τις ονομάζουν οι οικονομολόγοι. Οταν δηλαδή μια χώρα υφίσταται μια κρίση, είτε λόγω της ύφεσης, είτε λόγω της αύξησης των spreads και των επιτοκίων δανεισμού, είναι φυσικό να συζητηθεί με τι αντισταθμιστικά εργαλεία η Ε.Ε. μπορεί να επέμβει ώστε να βοηθήσει. Εκεί τίθεται το θέμα: αν οι πόροι του κοινοτικού προϋπολογισμού ή οι μηχανισμοί που διαθέτει η ευρωζώνη είναι επαρκείς ή όχι. Βλέπουμε ότι οι βόρειες χώρες δεν θέλουν να αυξηθούν οι πόροι αυτοί, αντιθέτως πιέζουν για τη μείωσή τους. Αν σταδιακά η Ευρώπη θέλει να εξελιχθεί σε μια ομοσπονδία, πρέπει να αυξηθούν οι πόροι του κοινοτικού προϋπολογισμού ώστε να υπάρχει η δυνατότητα παρέμβασης σε χώρες με ασύμμετρες διαταραχές και να στηριχθεί η οικονομική τους δραστηριότητα. Αυτό ακριβώς κάνει ο ομοσπονδιακός της Γερμανίας και των ΗΠΑ, όταν τα κρατίδια και οι πολιτείες αντιμετωπίζουν ασύμμετρες διαταραχές. Γι' αυτό έχει μεγάλη σημασία να προωθηθεί η ιδέα του ευρωομολόγου. Μέσα από το ευρωομόλογο η Ε.Ε. θα μπορούσε να κινητοποιήσει σημαντικούς πόρους και να στηρίξει την ανάπτυξη χωρών που πλήττονται από ύφεση.
Η κριτική που ασκείται ακόμη και από το εσωτερικό της κυβέρνησης είναι ότι δεν διαπραγματεύθηκε καθόλου κι ότι αποδέχθηκε τους όρους που ζήτησε η τρόικα για το μνημόνιο. Δεν θα μπορούσε να διαπραγματευθεί καλύτερα, ώστε πολλές προβλέψεις να είναι διαφορετικές;
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα. Οταν η Ελλάδα βρέθηκε μπροστά στην αδυναμία αναχρηματοδότησης του χρέους της και όδευε στη χρεοκοπία, είχε να επιλέξει ή τη χρεοκοπία ή να συζητήσει με τους εταίρους της στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ το πώς θα αποφύγει αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη. Με βάση τη διεθνή εμπειρία, δεν υπάρχουν χίλιοι αλλά μόνο ένας τρόπος που αντιμετωπίζονται αυτές οι κρίσεις: η χώρα που αντιμετωπίζει πρόβλημα και θέλει να αποφύγει τη χρεοκοπία απευθύνεται στους εταίρους της, ζητάει χρηματοδοτική στήριξη με τη μορφή δανείου και προτείνει στους δανειστές της με ποια μέτρα θα μειώσει το έλλειμμά της και θα προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της.
Εμείς προτείναμε μέτρα; Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι επιβλήθηκαν μέτρα κι εμείς απλώς τα δεχθήκαμε.
Αυτό δεν είναι αληθές. Επειδή ήμουν στις διαπραγματεύσεις, το ΔΝΤ από την αρχή είπε: το έλλειμμά σας είναι 15%. Συμφωνείτε ότι πρέπει να μειωθεί στο 3% με βάση τους κοινοτικούς κανόνες; Εκεί συμφωνήσαμε. Η κυβέρνηση ανέλαβε να κάνει σειρά από προτάσεις στο ΔΝΤ για το πώς θα μειωθεί το έλλειμμα στο 3%. Ηταν φυσικό να εξεταστούν όλες οι δαπάνες και όλοι οι τρόποι είσπραξης φορολογικών εσόδων, ώστε να καταλήξουμε σε συμφωνία που πήρε τη μορφή του μνημονίου. Η διαπραγμάτευση ήταν μια διαδικασία όπου οι πιστωτές απαιτούσαν από την Ελλάδα να διευκρινίσει με ποιους τρόπους θα πετύχει τη μείωση του ελλείμματος, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού της συστήματος.
Ομως μέτρα όπως η αύξηση των φόρων δημιουργούν πρόβλημα στην οικονομική δραστηριότητα και βαθαίνουν την ύφεση, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.
Το εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο. Πρώτη φορά το ΔΝΤ εκλήθη να διαχειριστεί μια υπόθεση όπως η ελληνική. Η Ελλάδα είναι μέλος της ευρωζώνης κι ως εκ τούτου το ΔΝΤ δεν μπορούσε να προτείνει την εφαρμογή των παραδοσιακών εργαλείων διόρθωσης των ανισορροπιών, όπως θα ήταν μια μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας. Το δεύτερο θα ήταν μια διαφορετική νομισματική πολιτική για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, πράγμα το οποίο επίσης δεν μπορούσε να γίνει αφού τη νομισματική πολιτική ασκεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αρα υπήρχαν δύο εργαλεία: το ένα ήταν η δημοσιονομική προσαρμογή και το δεύτερο η προσαρμογή του κόστους παραγωγής, δηλαδή μέσα από εσωτερική υποτίμηση να προχωρήσουμε στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και στην αύξηση της εξωστρέφειάς της ώστε να μπει ξανά σε αναπτυξιακή τροχιά.
Η εσωτερική υποτίμηση σημαίνει περαιτέρω μείωση μισθών στον ιδιωτικό τομέα;
Η εσωτερική υποτίμηση δεν σημαίνει μόνο μείωση μισθών. Αυτό πρέπει να γίνει έτσι ώστε να αποφευχθεί το κλείσιμο επιχειρήσεων και μαζικές απολύσεις, αλλά χρειάζεται ταυτόχρονα συμπίεση του κόστους παραγωγής που μπορεί να επιτευχθεί και με αύξηση της παραγωγικότητας.
Σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας δεν αντέχει σε αυτή την αναπροσαρμογή. Πώς θα έλθει ανάπτυξη όταν μεγάλο τμήμα της κοινωνίας οδηγείται στο περιθώριο;
Στις χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης το ποσοστό ανεργίας είναι αρκετά υψηλό. Πράγματι η ανεργία θα αυξάνεται μέχρι το 2012. Στη συνέχεια όμως θα αρχίσει να μειώνεται, ανάλογα και με το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας που σταδιακά προβλέπεται να φθάσει στο 2,5-3%. Στη μεταβατική αυτή περίοδο όμως συμφωνώ ότι, επειδή θα αυξηθεί η ανεργία, πρέπει να ενισχυθούν τα μέτρα που αποσκοπούν στην προστασία των ανέργων όπως τα προγράμματα κοινωνικής συνοχής και επαγγελματικού αναπροσανατολισμού. Στο πλαίσιο της ιεράρχησης των στόχων, η προστασία των ανέργων πρέπει να είναι πολύ ψηλά στις προτεραιότητες.
Πότε θα αποχωρήσει το ΔΝΤ από την Ελλάδα;
Η εκταμίευση του δανείου λήγει στα μέσα του 2013. Μέχρι τότε θα συνεχιστούν οι τακτικές επισκέψεις των στελεχών του ΔΝΤ, ώστε να συντάσσουν τις εκθέσεις για την εκταμίευση των δόσεων. Μετά το 2013 το ταμείο θα παρακολουθεί τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα μας, ώστε να διασφαλίζεται η επιστροφή του δανείου που αρχικά είχε προβλεφθεί να πραγματοποιηθεί μέσα σε 2 χρόνια. Εφόσον όμως αποφασιστεί η επιμήκυνση αποπληρωμής από 2 σε 5 χρόνια, οι επισκέψεις των κλιμακίων του ΔΝΤ θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος της περιόδου αποπληρωμής του δανείου.
Πότε θα σταματήσουν εντελώς;
Ποτέ δεν θα σταματήσουν εντελώς. Κάθε χώρα που είναι μέλος του ΔΝΤ με βάση το άρθρο 4 του οργανισμού κάθε χρόνο υπόκειται σε έλεγχο. Απλώς δεν θα είναι τόσο πιεστικοί οι έλεγχοι, γιατί οι όροι του μνημονίου θα έχουν υλοποιηθεί.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το αν ένα χρέος 150% είναι διαχειρίσιμο, ακόμη και αν επιτευχθεί επιμήκυνση στην αποπληρωμή του ή αν θα χρειαστεί κάποιου είδους αναδιάρθρωση.
Ολα αυτά είναι ζητήματα που συζητούνται και στο πλαίσιο της διαβούλευσης στην Ε.Ε. για τη μορφή που θα έχει ο μηχανισμός στήριξης για τις χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν προβλήματα δημόσιου χρέους. Θα δούμε τι αποφάσεις θα πάρει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 25 Μαρτίου. Αλλά είναι γνωστό ότι αυτή τη στιγμή συζητείται το θέμα της ενίσχυσης του υφιστάμενου ευρωπαϊκού μηχανισμού με περισσότερους πόρους και με νέους τρόπους παρέμβασης στις αγορές, όπως για παράδειγμα η δυνατότητα αγοράς ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά. Επίσης στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκονται η μείωση των επιτοκίων δανεισμού από το μηχανισμό και η επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων, που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα και την Ιρλανδία. Τέλος, όπως είναι γνωστό, συζητείται και ο μηχανισμός που θα ισχύσει μετά το 2013 που θα προβλέπει κι άλλους τρόπους ρύθμισης του δημόσιου χρέους, όπως για παράδειγμα η επιμήκυνση αποπληρωμής όχι μόνο του δανείου που χορηγεί ο μηχανισμός, αλλά του συνόλου του χρέους των χωρών της ευρωζώνης.
