Όταν «ηθικό» είναι το μη νόμιμο...
- tempo team
- ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΑΣ
Ιερή αγανάκτηση συνέχει τον τελευταίο καιρό πολλούς αναλυτές και σχολιαστές, ραδιοτηλεσχολιαστές κατά κύριο λόγο, όταν με τον όποιο τρόπο παραβιάζεται η νομιμότητα. Σε ρόλο απόλυτου θεματοφύλακα του Συντάγματος και των νόμων, κατακεραυνώνουν τους παρανομούντες, απαιτώντας την άμεση και παραδειγματική τιμωρία τους, τη δίωξή τους, τη φυλάκισή τους, ε και κάνα βρομόξυλο δεν θα πήγαινε χαμένο. Εγκαλούν μάλιστα την εξουσία ότι παραείναι ελαστική στην αντιμετώπιση των αθλίων. Διότι, τι διάολο, ή έχουμε κράτος ή δεν έχουμε. Και επιτέλους Έλληνες είμαστε, δεν επιτρέπεται να ξεχνούμε την κατά Αισχύλον έννοια του Κράτους. Σε σχέση μάλιστα προς την αυτάδελφή του, τη Βία...
Εννοείται πως οφείλουμε όλοι σεβασμό στο Σύνταγμα της χώρας και στους νόμους του κράτους. Εννοείται πως ο σεβασμός των νόμων δεν κρίνεται α λα καρτ. Εννοείται πως νόμος δεν είναι πάντα το δίκιο του εργάτη. Ούτε του αγρότη, ούτε του φοιτητή, ούτε του συνταξιούχου, ούτε κανενός. Νόμος είναι το δίκιο και το δικαίωμα του πολίτη, για λογαριασμό του οποίου υποτίθεται πως συντάχθηκε. Στην ίδια άλλωστε τη ρίζα της φιλοσοφίας του Συντάγματος, κατ’ επέκταση και των νόμων, όπως διαμορφώθηκε κατά τον 19ο αιώνα, βρίσκεται η προστασία των αδυνάτων έναντι της αυθαιρεσίας των αρχόντων. Μ’ αυτή την τόσο κλασική έννοια, προφανώς έχουν δίκιο όσοι απαιτούν σεβασμό στη νομιμότητα.
Η τήρηση όμως των γενικών θεσμικών κανόνων δεν επιτρέπεται ν’ αγνοεί το περιβάλλον, τις συνθήκες, τους καιρούς. Αν τους αγνοήσει, θέλει - δεν θέλει, θα σκοντάψει επάνω τους.
Είναι εύκολο, πολύ εύκολο, εκεί, από το ύψος της αυτάρκειάς μας, να χαρακτηρίζουμε παράνομους τζαμπατζήδες όσους «δεν πληρώνουν - δεν πληρώνουν» στις αστικές συγκοινωνίες και όσους σηκώνουν τις μπάρες των διοδίων. Είναι εύκολο, πολύ εύκολο να κατακεραυνώνουμε όσους επιμένουν να απεργούν στις «παράνομες και καταχρηστικές» κινητοποιήσεις τους. Είναι εύκολο, πολύ εύκολο να συκοφαντούμε τα κινήματα κοινωνικής αντίστασης κατά της εξαθλίωσης της ζωής μας, όταν αυτά ξεφεύγουν από τα πλαίσια της αυστηρής νομιμότητας. Ιδίως αν κάνουμε πως δεν βλέπουμε σε τι εποχές ζούμε. Αν κάνουμε πως δεν ξέρουμε ότι πάνω από το ένα τρίτο του λαού μας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Ότι πάνω από το 20% των συμπολιτών μας κουβαλάει τον εξευτελισμό της ανεργίας. Ότι αυξήθηκαν υπερβολικά τον τελευταίο καιρό οι άστεγοι και οι ζητιάνοι της πρωτεύουσας. Άλλου είδους άστεγοι και ζητιάνοι πλέον, αν τους καλοπροσέξεις. Ότι υπερπολλαπλασιάστηκαν όσοι καταφεύγουν στα συσσίτια του δήμου και της εκκλησίας. Ότι είναι πλέον αφόρητα πολλοί όσοι τρέχουν κάθε μέρα να μαζέψουν από τον δρόμο τα απομεινάρια των λαϊκών αγορών. Είναι εύκολο, πολύ εύκολο να παριστάνουμε τους Ηρακλείς της θεσμικής νομιμότητας και να καταγγέλλουμε την κοινωνική αντίσταση απέναντι σ’ αυτήν, αν κάνουμε πως δεν βλέπουμε ότι κοντεύουν να φτάσουν στο μισό του πληθυσμού όσο Έλληνες πολίτες δεν ζουν πλέον, απλώς επιβιώνουν, απλώς υπάρχουν...
Η Ιστορία δεν διδάσκει;
Από την άλλη μεριά, έχουν σκεφτεί άραγε οι καταγγέλλοντες κάθε μορφής παραβίαση της νομιμότητας, πως υπάρχουν οριακές ιστορικές στιγμές, που τα πράγματα δεν χωρούν στα συνήθη πλαίσια κι οι συμπεριφορές δεν μπορούν να μετρηθούν με τα συνήθη μέτρα; Και επιτέλους έχουν αναλογιστεί ότι συχνά, αν όχι πάντοτε, η Ιστορία προχωρά κινούμενη ακριβώς στα όρια της νομιμότητας ή και έξω απ’ αυτά. Φυλακίστηκε επειδή παρανόμησε ο Χαρίλαος Τρικούπης όταν, το 1874, έγραψε στους «Καιρούς» το «Τις πταίει», αυτό που οδήγησε στην καθιέρωση της «Αρχής της Δεδηλωμένης». Καταπάτησε όλους τους νόμους και όλα τα Συντάγματα ο Ελευθέριος Βενιζέλος όταν, το 1916, με το κίνημα της «Εθνικής Άμυνας» εγκαθίδρυσε το Κράτος της Θεσσαλονίκης.
Παραβίασε όλους τους νόμους ο Γεώργιος Παπανδρέου όταν, το 1961, κήρυξε τον «ανένδοτο αγώνα» έχοντας ως κεντρικό στόχο αναφοράς τον θρόνο. Παράνομη ήταν η πρώτη Πορεία Ειρήνης, το 1963, αυτή που πήρε στίγμα και όνομα από τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Παρανομούσε διαρκώς η μετεμφύλια αριστερά όταν αγωνιζόταν για τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, όταν έκανε εράνους για τις οικογένειες των εξόριστων, όταν οργάνωνε απαγορευμένα από την αστυνομία συλλαλητήρια. Ακόμη κι ο δεξιός Μιλτιάδης Έβερτ κινήθηκε εντελώς εκτός νόμου όταν, το 1987, επέβαλε την ελεύθερη, τη μη κρατική ραδιοφωνία. Και επιτέλους, με αμφισβήτηση της τρέχουσας νομιμότητας έδρασαν διαχρονικά και παγκόσμια όλα τα μεγάλα κινήματα, αυτά που εξασφάλισαν ιστορικά για λογαριασμό των λαών τις σοβαρότερες πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τις πιο προωθημένες κοινωνικές κατακτήσεις...
...Αν κάνουμε πως δεν τα ξέρουμε ή πως δεν μας λένε τίποτα όλ’ αυτά. Αν κάνουμε πως δεν βλέπουμε τη μιζέρια των καιρών μας. Αν κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε τι μας περιμένει αύριο. Ε τότε, ναι, είναι εύκολο, πολύ εύκολο, από το ύψος της αυτάρκειάς μας να κατακεραυνώνουμε τους Αγιάννηδες που παραβιάζουν τη νομιμότητα κλέβοντας το καρβέλι...
Γράφει ο Βασίλης Πάικος - Εφημερίδα «Αυγή»
