Ψυχορραγεί το ευρώ που γνωρίσαμε
- tempo team
- ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΑΣ
Εκρηκτική είναι πλέον η κατάσταση στην Ευρωζώνη. Καμία χώρα-μέλος της δεν μπορεί πια να δανειστεί από τις αγορές με λογικά και εξυπηρετήσιμα επιτόκια. Τι κι αν επέβαλε, π.χ., το Βερολίνο ως κυβέρνηση της Ιταλίας τη «γερμανική χούντα τεχνοκρατών» του τραπεζίτη Μάριο Μόντι χωρίς τη συμμετοχή κανενός πολιτικού; Βγήκε την προηγούμενη Παρασκευή η Ρώμη να δανειστεί και υποχρεώθηκε να πληρώσει για εξάμηνα έντοκα γραμμάτια επιτόκιο... 6,5%! Χειρότερο, δηλαδή, ακόμη κι από αυτό που πληρώνει η Ελλάδα! Σχεδόν διπλάσιο από αυτό που η ίδια η Ιταλία είχε πληρώσει προ μηνός, στις 25 Οκτωβρίου, το οποίο είχε ανέλθει μόλις στο 3,53%!
Ακόμη μεγαλύτερη ήταν την περασμένη Παρασκευή η ιταλική οικονομική τραγωδία, με τη διάθεση διετών κρατικών ομολόγων. Το επιτόκιο ανήλθε στο εφιαλτικό ύψος του... 7,8% - σχεδόν τετραπλάσιο απ' όσο είχε πληρώσει η Ρώμη στην προηγούμενη έκδοση διετών ομολόγων. Τετραπλάσιο!
Πληρώνοντας σαφώς χαμηλότερα επιτόκια, η Ελλάδα είχε ήδη τεθεί υπό το επαίσχυντο καθεστώς υποτέλειας του Μνημονίου, αν και, βέβαια, τώρα γνωρίζουμε ότι η υπαγωγή στο Μνημόνιο αποτελούσε στόχο του τέως πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου πριν καν εκλεγεί...
«Πτώση της Ιταλίας, τέλος του ευρώ»
Μετά τα οικτρά αποτελέσματα της διάθεσης των ιταλικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων, η κυβέρνηση Μόντι εξέδωσε ανακοινωθέν, στο οποίο τονίζει ότι την προηγούμενη ημέρα, κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης που είχε στο Στρασβούργο ο Ιταλός εγκάθετος πρωθυπουργός με τη Γερμανίδα καγκελάριο και το Γάλλο πρόεδρο, Μέρκελ και Σαρκοζί του είπαν χωρίς περιστροφές πως «η πτώση της Ιταλίας θα σήμαινε αναπότρεπτα και το τέλος του ευρώ,
προκαλώντας στασιμότητα της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με απρόβλεπτες συνέπειες».
Ίδια κατάσταση και στην Ισπανία. Παρά τη σαρωτική επικράτηση στις εκλογές και την εξασφάλιση κοινο-βουλευτικής αυτοδυναμίας του δεξιού Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος όχι μόνο έχει διακηρύξει προεκλογικά ότι θα εφαρμόσει πρόγραμμα εξοντωτικής λιτότητας, αλλά και αμέσως μετά την εκλογή του ζήτησε δημοσίως βοήθεια από την Άνγκελα Μέρκελ σε μια εντυπωσιακή επίδειξη δουλοφροσύνης προς το Βερολίνο, οι όροι δανεισμού της Μαδρίτης επιδεινώνονται ραγδαία.
Την περασμένη εβδομάδα η ισπανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να δώσει για τρίμηνα έντοκα γραμμάτια επιτόκιο 5,1%, το οποίο είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο που είχε πληρώσει τον Οκτώβριο! Όσο για τα δεκαετή ισπανικά ομόλογα, το επιτόκιο τους έχει ήδη εκτοξευτεί στο 6,6%, το οποίο θεωρείται μη εξυπηρετήσιμο. Ελλάδα και Πορτογαλία είχαν ήδη υπαχθεί σε καθεστώς Μνημονίου, πριν το επιτόκιο δανεισμού τους για τα δεκαετή ομόλογα φτάσει τόσο ψηλά.
Τα χρέη των «μεγάλων»
«Η κρίση χτυπά το σκληρό πυρήνα της Ευρώπης» ήταν ο γεμάτος πανικό κεντρικός τίτλος του οικονομικού τμήματος της συντηρητικής γερμανικής εφημερίδας Ο/β Μ/β/ί την προηγούμενη Πέμπτη - την επομένη, δηλαδή, της αποτυχίας της γερμανικής κυβέρνησης να διαθέσει ομόλογα δεκαετή συνολικού ύψους 6 δις ευρώ με το αλαζονικά χαμηλό επιτόκιο του 2%. Οι Γερμανοί βρήκαν αγοραστές μόνο για τα 3,9 δις, ενώ τα υπόλοιπα ομόλογα, αξίας 2,1 δις υποχρεώθηκαν να τα αποσύρουν και να μην τα διαθέσουν.
Στο στόχαστρο των κερδοσκόπων μπήκε τώρα και το Βέλγιο. Για πρώτη φορά, το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων του εκτινάχθηκε πάνω από το 5% - δηλαδή 3% παραπάνω από το επιτόκιο των αντίστοιχων γερμανικών ομολόγων.
Το 2012, όμως, αναμένεται να είναι έτος-φωτιά για την αγορά κρατικών ομολόγων εξαιτίας των κολοσσιαίων ποσών που πρέπει να δανειστούν όχι οι «ευρω-μπατίρηδες» τύπου Ελλάδας ή Πορτογαλίας, αλλά οι ηγετικές χώρες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας.
Έτσι, κατά τη διάρκεια της χρονιάς που αρχίζει σε ένα μήνα, η Γερμανία πρέπει να δανειστεί 335 δις ευρώ, η Γαλλία 414 δις και η Ιταλία 400 δις! Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία πρέπει, δηλαδή, να δανειστούν συνολικά από τις αγορές 1,15 τρις ευρώ. Εφιαλτικό ποσό...
Αν, μάλιστα, συνυπολογίσει κανείς ότι, πλην Ελλάδας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας, που βρίσκονται εκτός αγορών, οι υπόλοιπες δεκατέσσερις χώρες της Ευρωζώνης θα δανειστούν το 2012 συνολικά περίπου 1,5 τρις ευρώ, βρίσκεται μπροστά σε μια απροσδόκητη πραγματικότητα: Οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης θα δανειστούν 1,15 τρις κι οι υπόλοιπες δεκατέσσερις χώρες μόνο... 0,35 τρις!
Από πού προέρχεται, λοιπόν, το πρόβλημα του δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη; Από τις μικρές ή από τις μεγάλες χώρες; Είναι ή δεν είναι απίστευτη υποκρισία να θεωρείται ως κύριο πρόβλημα η Ελλάδα;
Προς κορύφωση του δράματος
Η κατάσταση αυτή είναι αδύνατον να συνεχιστεί. Λύση υπάρχει και είναι μία και μοναδική: Να αγοράζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε απεριόριστες ποσότητες τα κρατικά ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης και της ΕΕ με χαμηλά επιτόκια, ώστε το δημόσιο χρέος να καταστεί διαχειρίσιμο. Από κει και πέρα, βεβαίως και μπορούν να συζητηθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις λογικής δημοσιονομικής πειθαρχίας, η οποία, όμως, να βοηθά την παραγωγική δραστηριότητα και την ανάπτυξη των οικονο-μιών των ευρωπαϊκών χωρών και όχι να τη στραγγαλίζει, με μοναδικό στόχο να αποσπαστούν από τον πληθυσμό τα χρήματα για να πληρωθούν οι ιδιώτες δανειστές.
Η Γερμανία αρνείται αυτή τη λύση. Απαιτεί να γίνει πρώτα αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών μετατροπής της Ευρωζώνης σε... δημοσιονομικό «Νταχάου»: αυτόματη επιβολή κυρώσεων, δυνατότητα παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όποιας χώρας έχει υπερβάλλον έλλειμμα ή δημόσιο χρέος, αποχωρήσεις κρατών από την Ευρωζώνη, ανάληψη της διοίκησης της οικονομίας των χωρών απευθείας από το Βερολίνο υπό το κάλυμμα «επιχειρησιακών ομάδων της ΕΕ», σαν αυτή του Γερμανού γκαουλάιτερ Χορστ Ράιχενμπαχ, που ήδη εγκαταστάθηκε στην «κομαντατούρα» της Αθήνας.
Το Βερολίνο απαιτεί, δηλαδή, να προηγηθεί η θεσμοποίηση της γερμανικής ηγεμονίας στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και, αφού γίνει αυτό, τότε εμφανίζεται διατεθειμένο να συζητήσει κάποια μορφή ευρωομολόγου.
Αλλά όταν θα αποφασίζουν οι Γερμανοί για τους μισθούς των Ιταλών ή τις συντάξεις των Ελλήνων, τι νόημα θα έχει για τους Ευρωπαίους πολίτες η έκδοση ευρωομολόγου, και δη βάσει της αντίληψης και των προτεραιοτήτων της Γερμανίας; Υπάρχει περίπτωση έστω και ένα ευρώ από τα ευρωομόλογα αυτά να πάει στη βελτίωση της ζωής των υπηκόων της γερμανικής Ευρώπης;
Γεωπολιτική αναμέτρηση
Στην πραγματικότητα, το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι πως είτε υποτάσσεται στις γερμανικές απαιτήσεις είτε διαλύεται το ευρώ και υφίσταται κατακλυσμιαίες αλλαγές η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όλες οι χώρες της ΕΕ είναι φυσικά πρόθυμες να υποταχτούν στην ΕΕ. Μόνο στο εσωτερικό της Γαλλίας γίνεται μια διαπάλη, αλλά κι εκεί η κυρίαρχη τάση είναι αυτή της υποταγής στο Βερολίνο, όπως αποδεικνύεται από τη στάση του Νικόλα Σαρκοζί.
Υφίσταται, πάντως, και η τάση της αντιγερμανικής αντίστασης, όπως εκφράζεται, π.χ., από το σοσιαλιστή πρώην υπουργό Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν. «Η κυβέρνηση της αυριανής Ευρωζώνης δεν μπορεί να είναι γερμανογερμανική και να έχει επιβληθεί στα κράτη που δεν μπορούν να την αρνηθούν, επειδή τα κρατούν ομήρους οι αγορές», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Υπάρχουν, όμως, και εξωτερικοί παράγοντες που θα ενισχύσουν τις αντιγερμανικές δυνάμεις στη Γηραιά Ήπειρο. Ο πρώτος είναι οι ΗΠΑ, οι οποίες διαπιστώνουν ότι μέσω της Ευρωζώνης, αφενός, έχει ενισχυθεί τρομερά ο ηγεμονικός ρόλος της Γερμανίας στην Ευρώπη και, αφετέρου, ότι η Αμερική σταδιακά υποβαθμίζεται και εκτοπίζεται από τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων. Οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται ότι ο πολιτικός και οικονομικός έλεγχος της Γηραιάς Ηπείρου γλιστρά όλο και πιο πολύ από την Ουάσιγκτον, κι αυτό δεν τους αρέσει, φυσικά, καθόλου. Λογικό είναι να περιμένει κανείς ότι θα κάνουν τα πάντα για να αντιστρέψουν αυτή την πορεία.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η Βρετανία. Η Ευρωζώνη την έχει περιθωριοποιήσει δραματικά, σε βαθμό που συχνά ξεχνά κάποιος ότι είναι... μέλος της ΕΕ! Σίγουρα έχει περιοριστεί δραστικότατα, αν δεν έχει ουσιαστικά εκμηδενιστεί, η δυνατότητα του Λονδίνου να επηρεάζει σοβαρές ευρωπαϊκές αποφάσεις.
Το τέλος του ευρώ θα εξυπηρετούσε πλέον άριστα τους στρατηγικούς στόχους των Αμερικανών και των Άγγλων, οι οποίοι τώρα πια κινούνται εμφανώς στην κατεύθυνση της υπονόμευσης του. Αναμένονται εξελίξεις.
Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ - Περιοδικό «Επίκαιρα»
