«Ο Άπιστος Θωμάς» του Καραβάτζιο
- tempo team ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Ο εν λόγω πίνακας, με τίτλο «Ο Άπιστος Θωμάς», αποτελεί έργο του Μικελάντζελο Μερίτζι ντα Καραβάτζιο και τον ζωγράφισε περίπου το 1602-3, δηλαδή στις αρχές της εποχής Μπαρόκ.
Μερικά από τα χαρακτηριστικά του καλλιτεχνικού ύφους της περιόδου είναι το έντονο διακοσμητικό στοιχείο, η κίνηση, το συναίσθημα, τα έντονα χρώματα και οι έντονες φωτοσκιάσεις. Στόχος αποτελεί ο εντυπωσιασμός του θεατή και η προβολή της δύναμης και του κύρους της Εκκλησίας και των ηγεμόνων.
Στο επίκεντρο του πίνακα βρίσκεται ο Χριστός, που δείχνει τις πληγές του στους τρεις Αποστόλους, ενώ εκείνοι τις παρατηρούν με αφοσίωση. Ένας εξ αυτών, ο Θωμάς, βάζει το δάχτυλό του στην πληγή του πλευρού του.
Αυτή η απρεπής χειρονομία είναι μια απεικόνιση βγαλμένη από την Καινή Διαθήκη, όταν ο Ιησούς λέει στον Θωμά: «Φέρε το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου, και φέρε το χέρι σου και βάλε το στην πλευρά μου, και μη γίνεσαι άπιστος αλλά πιστός».
Ο πίνακας προοριζόταν για την Αγία Τράπεζα, όπου μπορούσε κανείς να τη βλέπει σε ώρα προσευχής και λατρείας, με κεριά να καίνε μπροστά της.
Ο φόβος της ασχήμιας ήταν αξιοκαταφρόνητη αδυναμία για τον Καραβάτζιο. Εκείνος αναζητούσε την αλήθεια όπως την έβλεπε. Δεν του άρεσαν τα κλασικά πρότυπα και δεν είχε κανέναν σεβασμό για την κλασική ομορφιά.
Γι’ αυτό το λόγο, αν και ο κόσμος ήταν συνηθισμένος να βλέπει τους Αποστόλους ως μορφές σεβάσμιες, τυλιγμένους με όμορφα ρούχα, εδώ μοιάζουν σαν κουρασμένοι εργάτες, με ταλαιπωρημένα πρόσωπα και ρυτιδωμένα μέτωπα.
Αναμφίβολα, έχουμε να κάνουμε με ένα έργο που φαινόταν ασεβές ή και εξοργιστικό στους θρησκευόμενους ανθρώπους της εποχής εκείνης.