Γεώργιος Σουρής, το χιούμορ που ανάγεται σε υψηλή τέχνη
Πολλές φορές ένα γελάκι έσκασε στα χείλη μου διαβάζοντας ένα σατιρικό ποίημα του "σύγχρονου Αριστοφάνη", του Γεώργιου Σουρή.
"Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα, τι γαϊδάρους βγάζεις τώρα;", ίσως το πιο πετυχημένο, σατιρικό αλλά και μελαγχολικό ποίημα για το αδιέξοδο που διαχρονικά ταλανίζει την Ελληνική πολιτική σκηνή.
Ο Σουρής εκπροσωπεί αυτό το είδος της σάτιρας που γονιμοποιεί την ανθρώπινη σκέψη και την οδηγεί να στραφεί στην αλλαγή. Δε λειτουργεί μόνο ως τρόπος ξεσπάσματος ο οποίος ξεθυμαίνει και παραμένει στην αδράνεια.
Ο Σουρής υπηρετεί την εποικοδομητική σάτιρα, η οποία δεν απαξιώνει και δε βρίζει, απλώς αστειεύεται προσπαθώντας να εξάγει όμως σοβαρά συμπεράσματα που θα οδηγήσουν σε αλλαγή της σκέψης.
Ο ίδιος υπήρξε ένας ποιητής που έχαιρε φήμης στους Έλληνες αναγνώστες, καθώς από τα τριάντα του εξέδιδε τον "Ρωμηό", μία σατιρική, εβδομαδιαία εφημερίδα της οποίας τον τίτλο έδωσε ο Γεώργιος Δροσίνης.
Γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1853 στην Ερμούπολη και απεβίωσε στις 26 Αυγούστου 1919 στο Νέο Φάληρο.
Η σάτιρα που ασκούσε ήταν κυρίως πολιτική, με το έξυπνο χιούμορ να καταφέρνει πάντοτε να αλαφραίνει τη σοβαρότητα μίας κατάστασης, αλλά και να προβληματίζει.
Ο Σουρής υπήρξε δεινός δημοσιογράφος, ποιητής, εκδότης και δημιουργός ο οποίος έχαιρε της αναγνώρισης, με πολλούς να βλέπουν στο πρόσωπό του έναν νέο Αριστοφάνη.
Προτάθηκε πέντε φορές για το βραβείο Λογοτεχνίας, με πολλές σημαντικές προσωπικότητες να εκφράζουν το θαυμασμό τους για εκείνον. Ανάμεσα σε αυτούς ο Χαρίλαος Τρικούπης ο οποίος τον διόρισε στο υπουργείο εσωτερικών, μία θέση στην οποία έμεινε για επτά μήνες, αφού ο Τρικούπης ανατράπηκε στο αξίωμά του. Αλλά και ο Κωστής Παλαμάς, ο οποίος δήλωνε ανοιχτά πως ζηλεύει την τόσο πετυχημένη σατιρική του πένα.
Μόλις τέσσερις μήνες μετά την έκδοση της εφημερίδας του, ο ίδιος θα τη διακόψει για να αφοσιωθεί στην απόκτηση του πτυχίου του και τις εξετάσεις του στη φιλοσοφική σχολή Αθηνών. Ωστόσο, δε θα πάρει ποτέ πτυχίο, καθώς οι καθηγητές του Σιμτέλος και Φιντικλής θα τον απορρίψουν από το μάθημα της μετρικής.
Η απόρριψη αυτή προκαλεί απορία ακόμα και σήμερα, καθώς, ο Σουρής είναι ένας εξαίσιος χειριστής της μετρικής. Πάντως το γεγονός του να μην καταφέρει να πάρει το πτυχίο του του στοίχησε βαθιά, με αυτό να αντικατροπτίζεται στους εκδικητικούς του στίχους που αφορούσαν αυτή τη στιγμή της ζωής του.
Ο ίδιος θα εκδώσει ξανά τον "Ρωμηό", ο οποίος θα τον κάνει διάσημο, με τα έσοδα να του αρκούν και να καλύπτουν και την ανάγκη του βιοπορισμού.
Μπορεί μέσα από τα ποιήματά του κάποιος να διακρίνει μία εχθρική στάση απέναντι στις γυναίκες, ωστόσο ο ίδιος παντρεύτηκε τη Μαρία Κωνσταντινίδη με την οποία απέκτησε κιόλας πέντε παιδιά (αν και η ίδια χαριτολογώντας έλεγε πάντα πως μεγάλωσε έξι παιδιά, εννοώντας και τον ίδιο).
Παρέμενε ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων, ευγενικός, εύκολος στη σύναψη φιλιών με πολλούς ανθρώπους του πνευματικού κόσμου να συνδέονται μαζί του με έντονους φιλικούς δεσμούς.
Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από την ομοιοκαταληξία, την οποία επιδιώκει πάντα, άλλοτε πλεχτή, άλλοτε σταυρωτή, άλλοτε εσωτερική.
Εύκολα κάποιος αναγνώστης διακρίνει την υψηλή του ευφυΐα, την ικανότητά του να σχολιάζει εποικοδομητικά κάθε πτυχή της ζωής των Ελλήνων της εποχής του, την εξαιρετική του ικανότητα στη μυθοπλασία και την έντονη αίσθηση του χιούμορ.
Ο Σουρής είναι ο ιδρυτής της σύγχρονης Ελληνικής σάτιρας, βαθιά ευφυής, με χιούμορ που καταφέρνει πάντα να φτάσει στην καρδιά του ζητήματος, εγείροντας προβληματισμούς, χαμόγελο και ψυχική ευφορία.
Ποιος είδε κράτος λιγοστό
σ’ όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει
και πενήντα να μαζεύει;
Να τρέφει όλους τους αργούς,
νά ‘χει επτά Πρωθυπουργούς,
ταμείο δίχως χρήματα
και δόξης τόσα μνήματα;
