Μυστικά για την νευρική ανορεξία
- tempo team
- ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
Η ανορεξία είναι μια ασθένεια η οποία προέρχεται από την επιμονή για να αποκτηθεί το τέλειο σώμα. Πριν από αρκετά χρόνια οι γυναίκες δεν έτρωγαν στο όνομα των υψηλών στόχων που είχαν θέσει. Ποιοι ήταν αυτοί οι στόχοι;
Παρότι τα λιποσαρκή τοπ-μόντελ έγιναν παράδειγμα προς μίμηση η πραγματική εστία της νευρικής ανορεξίας προέρχεται από τον 19ο αιώνα. Και αυτό είναι περίεργο αφού στην Βικτοριανή εποχή εκτός από την αδύνατη μέση μεγάλη πέραση είχαν οι γυναίκες με μεγάλα στήθη και στρογγυλούς γλουτούς. Πολύ συχνά όμως οι νεαρές κοπέλες αρνούνταν να φάνε. Η συμπεριφορά τους μπορούσε να εξηγηθεί από τους εξής λόγους: Η επιθυμία τους να γίνουν πραγματικές κυρίες (όμορφες), που «δεν ζητούν για παραπάνω μερίδα φαγητού», η πιθανότητα να ενδυναμώσουν την θέση τους στην οικογένεια και φυσικά η δίψα για φήμη.
Το 1859 ένας Αμερικανός γιατρός ονόματι Ουίλιαμ Τσίπλει περιέγραψε μια κατάσταση την οποία ονόμασε «σιτομάνια» που σημαίνει ο φόβος για φαγητό.
Η αλήθεια είναι ότι ο Τσίπλει δούλευε σε ψυχιατρική κλινική που σημαίνει ότι οι περιπτώσεις που είχε όταν έκανε πρακτική ήταν μοναδικές. Κάποιοι από τους ασθενείς του αρνούνταν να φάνε γιατί θεωρούσαν τους εαυτούς τους αθάνατους ενώ άλλοι φοβούνταν να φάνε γιατί πίστευαν ότι η κυβέρνηση θα τους δηλητηρίαζε. Ωστόσο ανάμεσα σε διάφορα είδη σχιζοφρενών υπήρχαν και κάποιες νεαρές γυναίκες που τις έφεραν στο νοσοκομείο οι γονείς τους μέσα σε πανικό. Τις περισσότερες φορές οι κοπέλες προέρχονταν από πλούσιες οικογένειες που δεν είχαν ποτέ έλλειψη φαγητού και όμως αυτές αρνούνταν να φάνε.
Περίπου 10 χρόνια αργότερα μια παρόμοια κατάσταση περιέγραψε και ένας Άγγλος γιατρός, ο Ουίλιαμ Γκαλ την οποία ονόμασε «υστερική απεψία».
Την ίδια χρονιά ο Γάλλος Σαρλ-Έρνεστ Λασέγκ έγραψε ένα μεγάλο άρθρο στο οποίο ανέφερε γεγονότα για την «υστερική ανορεξία». Ο Ουίλιαμ Γκαλ επωφελήθηκε το ότι οι Γάλλοι δεν ασχολήθηκαν με τον Λασέγκ με αποτέλεσμα να κατοχυρώσει τον εαυτό του ως τον άνθρωπο που ανακάλυψε την ασθένεια «νευρική ανορεξία». Ωστόσο ήδη από τον 12ο αιώνα έχουν γραφτεί κείμενα για συμπτώματα τα οποία μοιάζουν με αυτά της νευρικής ανορεξίας. Είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο το άρθρο του Γάλλου γιατρού ήταν αυτό που περιέγραψε την ασθένεια με πολλές λεπτομέρειες. Ο Λασέγκ υποστήριζε ότι τα κορίτσια μεταξύ 15 και 20 χρονών είναι πολύ πιθανό να αρρωστήσουν από την συγκεκριμένη ασθένεια η οποία προκαλείται από ψυχολογικές διαταραχές όπως για παράδειγμα ο φόβος για έναν επερχόμενο γάμο. Μετά από κάθε γεύμα οι ασθενείς αισθάνονται άσχημα και έχουν στομαχικούς πόνους. Όλο και πιο συχνά αρνούνται να φάνε. Στην αρχή δεν τρώνε πρωϊνό η μεσημεριανό και στην συνέχεια σταματάνε εντελώς να τρώνε φαγητό.
Πολλές φορές τέτοια συμπεριφορά συνιστά την ανάγκη τους να βρίσκονται στο επίκεντρο των ανθρώπων που τους περιβάλλουν.
Εκείνη την εποχή υπήρχε ουσιαστικά διπλή αντιμετώπιση των γυναικών: Από την μια, έπρεπε να είναι ένας «άγγελος στο σπίτι», ένα αθώο πλάσμα σαν μωρό. Από την άλλη έπρεπε να στηρίζει τον σύζυγο της, να προσέχει τους υπηρέτες να έχουν πάντα το σπίτι καθαρό, να είναι καλή μητέρα, να είναι θρησκευόμενη, να κάνει επισκέψεις και δέχεται επισκέπτες...να...να...να...Γι’ αυτό και δεν είναι περίεργο που πολλές γυναίκες φοβούνταν πάρα πολύ να παντρευτούν για την ζωή που θα ακολουθούσαν...Σημαντικός παράγοντας ήταν και τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας κατά την γέννα.
Πάντα είχαν όμως την ευκαιρία να διατηρήσουν την παιδική τους ηλικία μέσω της νευρικής ανορεξίας. Με αυτό τον τρόπο θα ωθούσαν τους γονείς τους να τους προστατεύσουν όπως και πριν.
Όταν ένα κορίτσι σταματούσε να τρώει οι γονείς άρχιζαν να ανησυχούν. Στην αρχή την παρακαλούσαν να φάει ή την απειλούσαν σε κάποιες περιπτώσεις. Τους μαγείρευαν τα πιο γευστικά φαγητά αλλά τα κορίτσια δεν κοιτούσαν καν το πιάτο αφού πίστευαν ότι δεν χρειαζόταν καθόλου φαγητό. Πολύ σύντομα η απεργία πείνας της κάθε κόρης έγινε το κυρίως θέμα των συζητήσεων. Συγγενείς και φίλοι ένιωθαν οίκτο για την κοπέλα που έπασχε, καλούσαν γιατρούς και την έστελναν για θεραπεία. Σε κάποιες περιπτώσεις η συγκεκριμένη ασθένεια οδηγούσε ακόμα και στον θάνατο.
Από την συγκεκριμένη ανορεξία έπασχαν κυρίως κορίτσια πλούσιων οικογενειών των οποίων οι γονείς είχαν τα χρήματα να ξοδέψουν για γιατρούς έτσι ώστε να θεραπευτεί η κόρη τους.
Ο κύριος λόγος που δεν έτρωγαν είναι η επιθυμία να γίνουν πραγματικές κυρίες. Η ιδέα του φεμινισμού ήταν η εξής: «Που έχετε δει άγγελους να τρώνε τόσο πολύ που είναι έτοιμες να εκραγούν από το φαγητό;. Μια κυρία πρέπει να είναι αδύνατη και εύθραυστη». Τα χοντρά κορίτσια ονειρεύονταν να προσβληθούν από κάποια ασθένεια έτσι ώστε να αδυνατίσουν και να φτάσουν σε επίπεδα που θα γίνουν πιο επιθυμητές. Πολλές φορές η πρόσληψη υπερβολικού φαγητού δημιουργούνταν μέσα από την ίδια την οικογένεια. Ας θυμηθούμε την ταινία «Όσα παίρνει ο άνεμος» όπου η Σκάρλετ πιέζονταν να τρώει πολύ στο σπίτι έτσι ώστε όταν πηγαίνει κάπου να τρώει ελάχιστα.
Ωστόσο οι ανορεξικές συνήθειες διογκώθηκαν στα σχολεία όπου τα κορίτσια τρέφονταν πολύ φτωχά και ελάχιστα.
Είναι αρκετό να θυμηθούμε το μενού στο σχολείο Λόγκγουντ που σπούδαζε η Τζέιν Έιρ. Τα κορίτσια έτρωγαν για πρωϊνό μόνο κουάκερ και τους έλεγαν. Φυσικά στο συγκεκριμένο σχολείο οι συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες αλλά δεν διέφεραν πολύ και από άλλα σχολεία στα οποία μοιράζονταν μόνο νερό και ψωμί.
Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν τα κορίτσια που έφταναν στην εφηβεία να τρέφονταν μόνο με μερικές κουταλιές σούπα, ένα κράκερακι, μερικές ελιές και λίγες σταφίδες.
Κάποιες μάλιστα ξεχνούσαν να φάνει και το θυμούνταν μόνο όταν αισθάνονταν ζαλάδες. Οι «πραγματικές κυρίες» μάλιστα φοβούνταν το κρέας. Πίστευαν ότι το κρέας τους μεταφέρει τα πάθη και τα ένστικτα των ζώων όπως επίσης και τα σεξουαλικά τους ένστικτα. Αυτό σήμαινε ότι αν σήμερα φας ψητό κρέας αύριο θα χάσεις όλη σου την ντροπή. Όπως είναι φυσικό αυτός ο τρόπος ζωής αύξανε τα προβλήματα υγείας. Στα μέσα του 19ου αιώνα πολλά κορίτσια υπέφεραν από χλώρωση (κάτι σαν αναιμία). Τα κύρια προβλήματα υγείας ήταν η αδυναμία, απώλεια βάρους, κακή συμπεριφορά. Η συγκεκριμένη ασθένεια έφτασε στο απόγειο της τις δεκαετίες 1970-80 όταν οι γιατροί την αναγνώρισαν ως επιδημία.
Εντούτοις ο ασθενής που έπασχε από Χλώρωση ήταν στην πραγματικότητα μοντέλο φεμινισμού.
Τέλος υπήρχε και ένας ακόμα λόγος άρνησης πρόσληψης φαγητού και δεν ήταν άλλος από την επιθυμία για διασημότητα. Κάποιες γυναίκες τόνιζαν ότι δεν χρειάζονταν καθόλου φαγητό κάτι που προκαλούσε την προσοχή όλων. Κάποιοι άνθρωποι μάλιστα είχαν φτάσει να πιστεύουν ότι το ανθρώπινο σώμα για να διατηρηθεί δεν χρειάζεται καθόλου φαγητό. Σύμφωνα με την συγκεκριμένη (απίθανη!!) θεωρία πίστευαν ότι υπήρχε στην ατμόσφαιρα σε αρκετή ποσότητα μια ουσία οργανική ή ανόργανη η οποία μπορούσε να θρέψει έναν άνθρωπο που δεν έτρωγε καθόλου φαγητό. Είναι γνωστό ότι πολλοί άγιοι λιμοκτονούσαν κάτι που σήμαινε ότι ο συγκεκριμένος τρόπος είναι ο καλύτερος για να φτάσει κάποιος στην ιερότητα. Με το πέρασμα των αιώνων η ιδέα αυτή δεν βγήκε ποτέ από τον ανθρώπινο νου.
Πολλοί άγιοι λιμοκτονούν, γιατί να μην το δοκιμάσουμε και εμείς; Και αν σε βοηθάει να γίνεις και διάσημος ακόμα καλύτερα.
Για παράδειγμα το 1869 δημιουργήθηκε σκάνδαλο με την υπόθεση της Σάρα Γιάκομπς, μια κοπέλα από την Ουαλία η οποία δήλωσε ότι έζησε χωρίς να φάει καθόλου για 1,5 χρόνο. Οι γονείς της πιστοποίησαν τα λεγόμενα της αλλά κατά την διάρκεια της ιατρικής εξέτασης όταν η ασθένεια άρχισε να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση το κορίτσι άρχισε να δείχνει σημάδια εξάντλησης. Οι αγρότες γονείς της μικρής συνέχισαν να δηλώνουν ότι το παιδί τους μπορεί να ζήσει χωρίς φαγητό. Τελικά μετά από 8 μέρες η Σάρα πέθανε.
Ακόμα μια διάσημη λιμοκτονούσα που δεν σηκώθηκε από το κρεβάτι για 44 χρόνια ονομάζονταν Μόλι Ράντσερ. Και αυτή δήλωνε ότι μπορούσε να ζήσει χωρίς φαγητό.
Ωστόσο αρνούνταν να πάρει μέρος σε πείραμα το οποίο εμπεριείχε 24ωρη παρακολούθηση με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κανένας να πιστοποιήσει τα λεγόμενα της. Οι γιατροί υποστήριζαν ότι η Μόλι έτρωγε αλλά δεν το καταλάβαινε. Κι αυτό γιατί έπασχε από το σύνδρομο πολλαπλής προσωπικότητας. Στο μυαλό της ζούσαν ταυτοχρόνως 5 διαφορετικές Μόλι κάτι που σημαίνει ότι μια προσωπικότητα της αν έτρωγε φαγητό ήταν αρκετό για να κρατηθεί στην ζωή...
Θεραπεύονταν οι λιμοκτονούντες άνθρωποι; Ναι εφόσον η κατάσταση τους θεωρούνταν ασθένεια.
Εκείνες τις εποχές θεραπεύονταν μέσω πίεσης για να φάνε ή ακόμα τους έβαζαν μέσα σε μια μπανιέρα γεμάτη σούπα. Ωστόσο τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι πίστευαν σε θαύματα. Αυτό όμως ξεπεράστηκε με τα χρόνια και σήμερα αυτή η απώλεια της πίστης δεν βοηθάει και πολύ στην θεραπεία της νευρικής ανορεξίας, μια ασθένειας που τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της μοντέρνας ψυχιατρικής.
